Czy pytanie Co to znaczy społeczna odpowiedzialność biznesu? powinno pojawić się na spotkaniu młodzieży polonijnej? Aby rozstrzygnąć ten podwójny dylemat należy przybliżyć zagadnienie, które brzmi co prawda jak skierowane do świata biznesu, to w istocie dotyczy nas wszystkich. Tego zadania podjął się profesor Piotr Wachowiak, Rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, w trzecim dniu Konferencji Kraj - Emigracja. Next Generation.
Wprowadzając do tematu spotkania Przewodniczący Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Tomasz Różniak tłumaczył: „Gdy budowaliśmy program konferencji, chcieliśmy kilka elementów zaznaczyć. Jeden z nich związany jest z dzisiejszymi globalnymi wyzwaniami i można go sformułować jako pytaie - czym jest polska marka? Jak środowiska polonijne, młodzi Polacy mogą prawidłowo odczytać i wykorzystać potencjał gospodarczy Polski. Drugim jest kwestia nauki. (..) są takie dziedziny polskiej nauki, które - nawiązując do nomenklatury sportowej - są "mistrzostwem świata". (…) Wobec tego istnieje szansa, aby budować swój własny rozwój w oparciu o to, co oferuje Polska. (…) Życzę aby takie spotkania jak podczas odbyte w trakcie tej konferencji były impulsem w waszym życiu do podejmowania słusznych decyzji.”
Słuszne decyzje są jednak możliwe wyłącznie na podstawie właściwego rozpoznania praw rządzących, albo lepiej powiedzieć praw, któe powinny rządzić naszym światem. I jednym z nich są relacje określane klasycznie jako stosunki pracy.
„Każdy z nas ma inne mocne strony i dobrze jest, aby ten potencjał pracowniczy wykorzystać. Pracodawca musi zrozumieć, że my się różnimy miedzy sobą. Zachowujemy się odmiennie, mamy różne preferencje. Jeżeli zostanie to zrozumiane i zaakceptowane, to okaże się niezwykle cenną okolicznością, dzięki której osiągamy lepsze efekty zarówno w perspektywie osobistej jak i firmy. - przekonywał profesor Wachowiak nawiązując dodatkowo do szlachetnej zasady pomocniczości na poziomie stosunku pracy (...) Jedną z z podstawowych wartości przedsiębiorstwa odpowiedzialnego powinna być chęć pomocy pracownikowi. (…) Dzięki temu zatrudnieni mogą być kreatywni, realizować swoje ambicje i pomysły. To także sprzyja integracji.” Według prelegenta społeczna odpowiedzialność biznesu to „trwała wartość, która powinna być wbudowana w każde przedsiębiorstwo, które chce odnieść sukces rynkowy”
Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR) to strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne, aspekty środowiskowe, czy relacje z różnymi grupami interesariuszy, w szczególności z pracownikami.
Zgodnie z definicją Komisji Europejskiej z 2011 r. zawartą w dokumencie „Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw” (COM (2011) 681), CSR to „odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo”. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) posługuje się terminem „odpowiedzialne prowadzenie działalności biznesowej” (responsible business conduct – RBC), który kładzie nacisk na kwestie poszanowania praw człowieka, zachowania należytej staranności, ochrony praw konsumentów. Zasady prowadzenia działalności w sposób odpowiedzialny zostały sformułowane w dokumencie pt. Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.
Społeczna odpowiedzialność jest procesem, w ramach którego przedsiębiorstwa zarządzają swoimi relacjami z różnorodnymi interesariuszami, mogącymi mieć faktyczny wpływ na sukces w działalności gospodarczej, należy je zatem traktować jako inwestycję, a nie koszt. Innymi słowy, odpowiedzialność przedsiębiorstw to efektywna strategia zarządzania. Strategia ta przyczynia się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw na poziomie globalnym i jednocześnie kształtowania warunków dla zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego, dzięki prowadzeniu dialogu społecznego na poziomie lokalnym. Odpowiedzialny biznes to podejście strategiczne, długofalowe, oparte na zasadach dialogu społecznego i poszukiwaniu rozwiązań korzystnych dla przedsiębiorstwa, jak i jego całego otoczenia – pracowników, wszystkich interesariuszy i społeczności, w której działa firma.
Zdaniem Komisji Europejskiej, strategia CSR prowadzi do trwałego sukcesu przedsiębiorstwa dzięki prowadzeniu dialogu z otoczeniem, uwzględnianiu ochrony środowiska i budowaniu kapitału społecznego. Społeczna odpowiedzialność przyczynia się do tworzenia wartości społecznej, poprzez oddziaływanie w kierunku zrównoważonego rozwoju. Społeczna odpowiedzialność powinna wchodzić w zakres zainteresowania władz publicznych w promocji pozytywnych praktyk przedsiębiorstw na rzecz środowiska i społeczeństwa.
Ze społeczną odpowiedzialnością biznesu wiąże się nierozerwalnie pojęcie zrównoważony rozwój - sustainable development - zostało po raz pierwszy zdefiniowane w raporcie "Nasza wspólna przyszłość" (1987 r.), opracowanym przez Światową Komisję Środowiska i Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zrównoważony rozwój to proces mający na celu zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia w sposób umożliwiający realizację tych samych dążeń następnym pokoleniom. Wyodrębniono trzy główne obszary, na których należy skoncentrować się przy planowaniu skutecznej strategii osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. Są to: ochrona środowiska i racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi (m. in. ograniczanie zanieczyszczenia środowiska, ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt i roślin, promocja odnawialnych źródeł energii), wzrost gospodarczy i sprawiedliwy podział korzyści z niego wynikających (m. in. ułatwienie dostępu do rynków dla państw rozwijających się, finansowanie rozwoju, zmiana nieracjonalnych wzorców konsumpcji i produkcji) oraz rozwój społeczny (m. in. walka z ubóstwem, dostęp do edukacji, ochrony zdrowia).
Organizacja Narodów Zjednoczonych uwzględniła w swoich pracach tematykę zrównoważonego rozwoju m. in. podczas: Szczytu Ziemi (Konferencja ONZ ws. środowiska i rozwoju) w Rio de Janeiro (1992 r.) i jego kontynuacji, Światowego szczytu zrównoważonego rozwoju w Johannesburgu (2002 r.), Światowego szczytu ws. rozwoju społecznego w Kopenhadze (1995 r.) oraz Międzynarodowej konferencji ws. finansowania rozwoju w Monterrey (2002 r.).
ZDJĘCIA: © AGATA PAWŁOWSKA - PAI
