Niedziela na Zamku Domu Polonii w Pułtusku miała podniosły, patriotyczny charakter. Koncert Marianny Humetskiej i Yaryny Rak w ramach Festiwalu Kresowa Dusza zorganizowanego przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" (SWP) pod tytułem "Lato z Kresami 2022" zwieńczył sierpniowy weekend przypadający w przeddzień - jak zaznaczył to prowadzący Wiceprezes SWP Krzysztof Łachmański - 102. rocznicy Bitwy Warszawskiej. "Świetne wykonanie utworów znanych kompozytorów m.in. Jana Ignacego Paderewskiego i Karola Szymanowskiego, to najlepsza lekcja patriotyzmu oraz wspaniała uczta duchowa!" - podsumowywał występ Krzysztof Łachmański.
Należy dodać, że Pułtusk i jego zamek to miejsca naturalnie predystynowane do poruszania tematyki historycznej a na jej przykładzie lekcji patriotyzmu. Zalicza się do najstarszych polskich miast bo już na przełomie VII i VIII wieku istniała tutaj osada, która w początkach państwowości polskiej została przekształcona w kasztelanię i gród obronny. Wkrótce powołano tutejszą parafię i w XI wieku wcielono ją do diecezji płockiej, powołanej przez króla Bolesława Śmiałego.
Osada otrzymuje prawa miejskie w 1339 roku i powstaje trzeci na Mazowszu, po Warszawie i Płocku, gród otoczony murowanymi fortyfikacjami Niestety dotykają go i nieszczęścia najazdów litewskich. Słynny kronikarz Jan Długosz, tak pisał o tych wydarzeniach: "…szerzący się płomień ogarnął gród cały, a ludzie w nim zamknięci nie mogąc wytrzymać pożaru, wszyscy wraz z zamkiem spłonęli". Ale już w początku XV wieku powstała obronno- mieszkalna wieża. Był to pierwszy element późniejszego zamczyska, znanego współcześnie jako Zamek - Dom Polonii należącego do Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", a Pułtusk, jako centralnie położony w diecezji płockiej, zyskiwał miano nieformalnej rezydencji biskupiej. Pod koniec XV i na początku XVI wieku dzięki temu staje się jednym z najbogatszych miast w Rzeczpospolitej.
W roku 1530 na zamku powstaje, pierwsza na Mazowszu drukarnia oraz biblioteka. Tu był przechowywany najstarszy, zachowany do naszych czasów relikt średniowiecznej sztuki rękopiśmiennej z XI wieku, tak zwany „Zloty Kodeks Pułtuski”. Ogromne zniszczenia pułtuskiego zamku nastąpiły w czasie najazdu szwedzkiego, jaki przypadał na lata 1655— 1660, zaś maju w 1703 r., w czasie II wojny północnej, Pułtusk stał się miejscem bitwy między wojskami szwedzkimi Karola XII a oddziałami saskimi feldmarszałka Steinau. Szwedzi niestety ograbili miasto i zamek.
12 marca 1794 roku stacjonujący w Pułtusku brygadier Antoni Madaliński odmówił wykonania rozkazu redukcji wojska polskiego, postanowionej przez Radę Nieustającą na żądanie ambasadora carowej Katarzyny II, Igelstroma. Marsz brygady Madalińskiego spod Pułtuska i Ostrołęki w kierunku Krawa, stał się sygnałem do wybuchu powstania kościuszkowskiego.
26 grudnia 1806 roku pod Pułtuskiem została stoczona krwawa bitwa między armią napoleońską dowodzoną przez marszałka Lannesa, a wojskami rosyjskimi generała Beningsena. Nazajutrz Francuzi wkroczyli do miasta. Bitwa pod Pułtuskiem miała ogromne znaczenie w planach strategicznych Napoleona. Nazwa Pułtuska została zamieszczona na Łuku Triumfalnym w Paryżu.
Wojny napoleońskie przyniosły duże zniszczenia pułtuskiego zamku. Pełnił on wówczas rolę lazaretu wojsk francuskich. Po stoczeniu morderczej bitwy z Rosjanami, pod koniec 1806 roku przez 8 dni mieszkał w nim cesarz Francuzów — Napoleon Bonaparte. 15 maja 1809 roku w rezydencji biskupów płockich odbyła się 343 sesja Rady Stanu Księstwa Warszawskiego.
W czasie powstania listopadowego pałac ponownie służył jako lazaret dla rannych żołnierzy polskich i rosyjskich. Nie ominęła go również wojna krymska - w latach 1854—1855, zabytkowy obiekt jeszcze raz przeznaczono na szpital wojskowy, który tu się mieścił do wybuchu powstania styczniowego.
Miasto było też świadkiem wydarzeń nie powodowanych ludzką ręką. Wieczorem 30 stycznia 1868 roku na pułtuskim niebie, ponad zamkiem, pojawiła się kula ognia, jaśniejsza niż Księżyc. Wkrótce eksplodowała. Ziemia zatrzęsła się, a potężny huk słyszano ponoć w samej Warszawie. Nagle runął deszcz – największy w dziejach Ziemi deszcz meteorytów. Tym samym niewielkie miasto na Mazowszu zapisało się na kartach światowej historii.
Do momentu wybuchu I wojny światowej i opuszczenia Pułtuska przez władze carskie w 1915 roku w zamku stacjonował garnizon wojsk carskich i mieścił się wojskowy szpital. Od chwili odzyskania niepodległości przez państwo polskie w listopadzie 1918. Do września 1939 roku, był on siedzibą pułtuskich władz powiatowych.
To tylko wielki skrót historii miejsca, w którym przyszło nam wysłuchać koncertu. Najlepiej jednak wybrać się do pułtuskiego Zamku osobiście, gdzie w gościnnych progach wita przybyszów Dyrektor Michał Kisiel, który pełnił oczywiście rolę gospodarza Domu Polonii za zarazem Światowego Centrum Polonii im. Ignacego Jana Paderewskiego.
Pianistka Marianna Humetska urodziła się we Lwowie. Otrzymała Dyplom Magistra Akademii Muzycznej we Lwowie, Dyplom z Wyróżnieniem Konserwatorium Moskiewskiego (prof. Viera Gornostajewa) i Dyplom Artystyczny Szkoły Glena Gulda z Konserwatorium Królewskiego w Toronto (prof. John Perry).
Jest solistką Obwodowej Filharmonii Lwowskiej i wykładowca katedry fortepianu w Narodowej Akademii Muzycznej we Lwowie. Jest także współautorką idei Międzynarodowego Festiwalu „Odkrywamy Paderewskiego”, we Lwowie, organizowanego nieprzerwanie od 2012 r., w trakcie którego występuje w roli solistki oraz Dyrektora Artystycznego. Członek Międzynarodowej Kapituły Wyróżnienia "Paderewski".
Zaangażowana w działalność kanadyjskiej organizacji muzycznej LesAMIS. Pianistka otrzymała wiele wyróżnień i nagród, wśród nich: Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polski (2014), Dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Gaude Polonia” (2013), nagroda “Galaxy” Kanadyjskiej Narodowej Kompanii Telewizji i Radia, nagroda Młodych Artystów “Debiut” w Montrealu, tytuł „Najlepszy młody muzyk roku” w dziedzinie muzyki klasycznej w Kanadzie (2004), dyplom Calgary Honens Competition (2003), Nagroda im. Marusi Jaworskiej Uniwersytetu Ottawskiego (2002).
Marianna Humetska uczestniczyła w wielu międzynarodowych projektach muzycznych, a w roku 2014 jako Duo LesAMIS razem z kanadyjską skrzypaczką Lynn Kuo pianistka nagrała i prezentowała płytę pod tytułem “LOVE”. Na szczególną uwagę zasługują polsko-ukraińskie programy artystki: występy solistki w koncercie „Lwów dla Polonii i Polaków” w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, a także w Koncercie Dziękczynnym Polonii świata za kanonizację Ojca Świętego Jana Pawła II w Rzymie (2014). Koncertowała w całej Europie, Ameryce Północnej i w Japonii. W ostatnich latach grała m.in. z: Jerzym Maksymiukiem, Lynn Kuo, Anną Marią Jopek, Victorią Loukianetz, Rachel Mercer, Thomasem Sanderlingiem, Gary Kuleshą, Simonem Streatfieldem, Shauną Rolston, kwartetami smyczkowymi: Aviv, Tokai, Penderecki Quartet.
Pianistka. Ukończyła Lwowską Narodową Akademię Muzyczną, gdzie studiowała w klasie fortepianu Marii Kruszelnickiej oraz w klasie śpiewu operowego Vladimira Ignatenka i Ludmily Bozhko. Laureatka konkursów pianistycznych i wokalnych w kraju i zagranicą, m.in.: Sztuki XXI wieku w Kijowie, „Indyvidualis”, „Jeunesse Galicienne”, Zoltán Kodály Prezi, Belcanto w Nałęczowie, Trofeo la Fenice we Włoszech.
Od dziecka związana z chórami i zespołami bandurowymi, z którymi koncertowała w całej Europie. Współpracowała z takimi pianistami, jak: Sandor Falvai, TeZana Verkina, Michail Voskresenskyy, Jean-Pierre Collot, Noel Flores, Olena Margolina, Eytan Pessen, Rudolf Piernay, Anna oraz Jerzy Marchwińscy, Brenda Harley.
Uczestniczyła w warsztatach prowadzonych przez: Marvina Keenze, Ursulę Schongals, Jerzego Artysza, Ewę Czermak, Stefanię Toczyską, Wiesława Ochmana, Izabellę Kłosińską, Mathiasa Rexro`a, Williama Allenby’ego.
Współpracowała również z: Filharmonią Chmielnicką, Teatrem Muzyczno-Dramatycznym „Retro−Lwow”, Międzynarodową Orkiestrą Symfoniczną INSO we Lwowie i Operą Wrocławską.
Od 2013 roku jest członkiem Akademii Operowej Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. W tym samym sezonie artystycznym otrzymała stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia”, który realizowała w klasie śpiewu Izabelli Kłosińskiej na Uniwersytecie Muzycznym F.Chopina w Warszawie. W sezonie 2014/2015 została członkiem zespołu Warszawskiej Opery Kameralnej oraz rozpoczęła współpracę z Teatrem Wielkim – Operą Narodową.
Zdjęcia: © Krzysztof Piekarski SWP
