Życie i twórczość jednego z najsłynniejszych polskich malarzy pierwszych dziesięcioleci 20 wieku Ferdynanda Ruszczyca były nierozerwalnie związane z jego małą ojczyzną. Dawne miasteczko Bogdanów, a dziś po prostu duża wieś na granicy obwodów Grodzieńskiego i Mińskiego, to miejsce, gdzie Ruszczyc się urodził i gdzie zmarł, i gdzie powstała większość jego najważniejszych obrazów.
W twórczości malarskiej Ruszczyca niepodzielnie dominował czysty pejzaż. We wczesnych, utrzymanych w realistycznej konwencji pracach ujawniła się fascynacja artysty morzem, którego zmienność wnikliwie obserwował podczas pobytów na Krymie, Rugii i Bornholmie. Uwagę skupiał wówczas na małym wycinku pejzażu, by w wąskim kadrze zderzyć ruchliwość spienionych fal z twardą materią skalistego wybrzeża. Dojrzałe obrazy Ruszczyca, wyróżniające się stężoną ekspresją, nasyconą kolorystyką i bogatą fakturą, należą do najbardziej oryginalnych dokonań polskiego modernizmu. W widokach rodzimego krajobrazu - ujętych przez pryzmat emocji i nastroju - artysta oddał potęgę sił natury poddanych cyklicznym przemianom, wydobył moc żywiołów, które zdeterminowały ludzką egzystencję.
Projekt „Miejsca i ludzie – wspólne dziedzictwo, wspólna pamięć. Przewodnik internetowy” wynika z potrzeby poznawania wspólnej historii Polski i Białorusi, wynikającej z dziedzictwa Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Nawiązuje do projektu „Zaginione granice. Śladami II Rzeczypospolitej”, realizowanego przez Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w roku 2020.
Tym razem zapraszamy na Białoruś. Chcemy pokazać miejsca oraz sylwetki osób ważnych dla tożsamości polskiej oraz tożsamości Białorusinów – obszarów wspólnych i ważnych dla świadomości narodów polskiego i białoruskiego.
Wybrane sylwetki i miejsca pozwolą na zderzenie różnych punktów widzenia i narracji historycznych. Zebrane materiały prezentowane są w wersji dwujęzycznej – w języku polskim i białoruskim. Przed nami odsłona pierwsza projektu - seria wideoblogów. Grodzieński krajoznawca Aleksy Szota zaprasza w dziesięcioodcinkową podróż po miejscach związanych z Elizą Orzeszkowa, Adamem Mickiewiczem, Ferdynandem Ruszczycem, Tadeuszem Kościuszką, Konstantym Kalinowskim, Franciszkiem Karpińskim oraz po przestrzeniach, gdzie krzyżowała się wielka i mała historia Grodzieńszczyzny i dawnych ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Przeniesiemy się m. in. do Krewa i Holszan, przejdziemy uliczkami Grodna śladami Tyzenhauza, odwiedzimy Nowogródek, Świteź, Bohatyrowicze, Miłkowszczyznę, Bogdanowo i Miniewicze. Na miejsca te spojrzymy również z perspektywy drona. Ta podniebna podróż pozwoli spojrzeć inaczej – szeroka perspektywa otworzy wiele możliwości poznawczych.
Dzisiaj proponujemy podróż śladami Ferdynanda Ruszczyca.
W obliczu zmasowanej kampanii fake newsów mających na celu przedstawianie Polski jako państwa ingerującego w kształt historii i współczesnych działań politycznych naszych sąsiadów a jednocześnie głęboko nietolerancyjnego, naruszającego prawa mniejszości, w tym mniejszości narodowych, niezbędne jest prezentowanie na arenie międzynarodowej prawdziwej opowieści o naszej historii w XX w. i wcześniejszej, pokazującej Polskę jako kolebkę demokracji szlacheckiej i wielokulturowego tygla narodów żyjących obok siebie w symbiozie politycznej, kulturalnej i społecznej. Chcemy, aby realizowany projekt stał się platformą wymiany myśli i formą dyskusji prowadzącej do zrozumienia, co łączy, a co dzieli naród polski i białoruski.
Docelowo zebrany materiał ułoży się w swoisty interaktywny przewodnik po wspólnej historii obu narodów – polskiego i białoruskiego, prezentowany na stronie internetowej „Miejsca i ludzie – wspólna historia, wspólna pamięć”. Premiera strony już w grudniu. Pragniemy, aby kolejne miejsca dopisywały do niej osoby, którym bliska jest historia obu narodów.
Projekt nie ma charakteru rewizjonistycznego – zależy nam na wypracowaniu takiej metodyki poznawania losów narodu, aby być otwartym na różnorodność spojrzeń i punktów odniesienia.
Trzeba mówić o wspólnej historii, bo to buduje tożsamość nowoczesnego narodu. Warto więc spojrzeć na ludzi, wydarzenia i miejsca, które zapisały się w historiografii tak polskiej, jak i białoruskiej. Taka postawa prowadzi do dialogu. A tego nam trzeba w obecnych czasach.
Zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP
w konkursie "Dyplomacja publiczna 2021".
