Z inicjatywy Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” została ustanowiona Nagroda im. Grażyny Langowskiej. Dzisiaj, 25 października 2021 r. w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie odbyła się uroczystość jej wręczenia oraz odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci wybitnej nauczycielki i kuratora oświaty, działaczki NSZZ Solidarność i posłanki na Sejm RP.
Helena Kremarska wspominając mamę stwierdziłą, że "nie bardzo lubiła być na świeczniku, ale myślę, że ta inicjatywa jest bardzo ważna i wzruszająca dla mnie. Mama była skromna, ale potrafiła wpłynąć na swoich wychowanków przez to, jaką osobą była. Swoją postawą dawała im przykład"
Wicepremier Jarosław Kaczyński wspominając postać Grażyny Langowskiej powiedział m.in. "Była działaczką opozycji, działaczką Solidarności, była więźniem politycznym, posłanką, działaczką Porozumienia Centrum, ale przede wszystkim osobą o bardzo sprecyzowanych poglądach i silnym charakterze."
Premier Mateusz Morawiecki zaś: "Cicha bohaterka Solidarności. Jak rozmawiałem z osobami, które ją znały, to zawsze mówiły o jej konsekwencji, o jej wierze w Polskę, o jej ogromnym zaangażowaniu. Uczyła języka polskiego, a to właśnie w języku polskim były zakotwiczone nasze wartości i nasza wola trwania w bardzo trudnych czasach."
Na uroczystości obecni byli także: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski, senator Małgorzata Kopiczko i Bogusława Orzechowska, Leonard Krasulski, Zbigniew Babalski, Robert Gontarz, Adam Ołdakowski, Wojciech Kossakowski, Jerzy Małecki i Prezes Zarządu Okręgowego PiS w Olsztynie Jerzy Szmit, Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, Dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej prof. Jan Żaryn, członek Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Sebastian Jaworowski oraz reprezentant światowej Polonii Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Tadeusz Adam Pilat .
Fundatorami nagród przyznawanych w trzech kategoriach są trzy instytucje: Instytut Pamięci Narodowej, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oraz Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej.
"To niezwykle ważny moment" – podkreślał przed przyznaniem nagród prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska Dariusz Piotr Bonisławski. "Z jednej strony, po wielu latach, spełniamy moralny obowiązek wyrażenia wdzięczności dla śp. Grażyny Langowskiej za jej świadectwo życia napełnionego staraniem o dobro ojczyzny, dobro tego regionu i polskiej oświaty. Z drugiej strony świat potrzebuje drogowskazów i wzorców do naśladowania. Bohaterka tego dnia była dla wielu moralnym i patriotycznym drogowskazem."
Szanowny Panie Prezesie, Szanowny Panie Premierze, Państwo Ministrowie, Posłowie, Senatorowie.
Droga Córko i Rodzino Pani Grażyny Langowskiej …
Dzisiejsza uroczystszość jest bardzo ważnym momentem w historii tego regionu, podkreśla to w sposób jednoznaczny wspólna obecność Pana Prezesa, Pana Premiera i tak wielu znamienitych gości, którym nie sposób wyrazić głębokiego szacunku i wdzięczności za to, że pomimo wielu spraw niełatwych dookoła znaleźli czas i wolę, żeby wraz z nami tu być.
Jest ważnym momentem, bo z jednej strony spełniamy po wielu latach moralny obowiązek wyrażenia wdzięczności dla śp. Grażyny Langowskiej za świadectwo życia wypełnionego staraniem o dobro Ojczyzny, dobro Warmii i Mazur. Z drugiej dlatego, że dzisiejszy świat potrzebuje drogowskazów i wzorców do naśladowania, a bohaterka tego dnia takim moralnym, patriotycznym drogowskazem dla wielu była, a dla wielu może się stać dzięki tym przedsięwzięciom, którym dajemy wspólnie początek.
To argumenty kluczowe, a mówię o nich z głębokim wzruszeniem będąc przez klika lat osobą, którą pani Grażyna wspierała i uczyła, również polityki, chociaż jak widać na tym polu bez wielkich efektów, ale też tak jak wielu podtrzymywała na duchu nawet wtedy, kiedy sama potrzebowała wsparcia.
Te powody sprawiają, że pragnę wyrazić ogromną wdzięczność dla wszystkich do których skierowałem swoje drogi zainspirowany marcową rozmową z panią minister Olgą Semeniuk w celu zrealizowania tego planu, który dziś się materializuje. Planu, w myśl którego zadbaliśmy o materialne upamiętnienie, bo takim jest dziś odsłonięta tablica, publikacja pamiątkowa, ale też co nie mniej ważne wprowadzana do przestrzeni oświatowej Nagroda imienia Grażyny Langowskiej.
Na prośbę o zadbanie o ten pierwszy aspekt odpowiedział z całą życzliwością , jak zawsze zresztą kiedy sprawy ideowe w wchodzą w grę, gospodarz dzisiejszego miejsca pan Wojewoda Artur Chojecki , któremu wraz z świetnym zespołem pracowników urzędu wojewódzkiego oraz Kuratorium oświaty, przygotowujących każdy drobiazg serdecznie dziękuję … Pana decyzja była bardzo ważna panie wojewodo i dała piękne efekty , tablica i sala imienia Grażyny Langowskiej będą wyrazem wdzięczności i szacunku ale też zachętą do naśladowania .
Jest też Nagroda …. jak zapisano w dokumentach będzie wręczana w 3 kategoriach:
1. Dla nauczycieli i wychowawców oraz instytucji, którzy działali w okresie „Solidarności”, za ich zaangażowanie w budowę demokratycznej Polski.
2. Dla nauczycieli i wychowawców oraz instytucji polonijnych i polskich z zagranicy podtrzymujących wiedzę o naszej historii, kulturze i języku.
3. Dla nauczycieli i wychowawców oraz instytucji w kraju wychowujących uczniów w duchu patriotycznym.
Za jej wspólne ustanowienie a tym samym nadanie wyjątkowej rangi dziękuje moim kolegom sygnatariuszom porozumienia ustanawiającego Nagrodę reprezentującym tak ważne w naszej przestrzeni publicznej instytucje: Panu Profesorowi Janowi Żarynowi dyrektorowi Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej oraz Adamowi Hlebowiczowi Dyrektorowi Biura Edukacji Narodowej IPN i Panu Prezesowi IPN Karolowi Nawrockiemu, który po wyborze na to stanowisko nie tylko zatwierdził koncepcję ale i poparł ją bardzo mocno , co dało wymierne korzyści merytoryczne i organizacyjne. Całość objął patronatem pan Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, co dodatkowo wzmocniło wyróżnienia.
Nie jestem do końca przekonany czy Pani Grażyna Langowska byłaby zachwycona naszym pomysłem z tablicą, bo była osobą skromną ponad miarę ale wierzę głęboko , że nagradzając osoby w sposób mądry i skuteczny wychowujące w miłości do ojczyny, naszej tradycji i historii sprawiamy jej radość , dlatego raz jeszcze dziękuję za wyrażenie zgody na nasz projekt Pani Helenie Kramarskiej – córce, którą większość tu siedzących zna, nieliczni osobiście, inni wiedząc jaką cenę płaciła rodzina pani Grażyny za jej bezkompromisową postawę.
Bardzo serdecznie pani dziękujemy i jednocześnie obiecujemy w obecności tu zebranych, jako kapituła nagrody obejmująca: Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej i Wspólnotę Polską, że dołożymy wszelkich starań, aby kolejni laureaci byli w największym stopniu godni tej idei … godni tej nagrody!
Dziękuję bardzo
Sylwetki nagrodzonych przedstawiali fundatorzy prezes Dariusz Piotr Bonisławski (SWP), prezes dr Karol Nawrocki (IPN) oraz profesor Jan Żaryn (IDMN), w obecności córki śp. Grażyny Langowskiej - Heleny Kramarskiej i jej rodziny.
Adam Błaszkiewicz z Wilna, Adam Lichota z Chorzowa oraz Ireneusz i Cecylia Gugulscy z Warszawy zostali w poniedziałek laureatami pierwszej edycji Nagrody im. Grażyny Langowskiej dla nauczycieli, wychowawców i instytucji działających w duchu patriotycznym.
Nagrody - statuetki - wręczał prezes Prawa i Sprawiedliwości, wicepremier Jarosław Kaczyński, gratulacje nagrodzonym składał zaś Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki.
Laureat nagrody przyznanej przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" urodził się 8 maja 1959r. w Wilnie, a w 1981 r. został nauczycielem matematyki i fizyki. Założyciel i długoletni dyrektor Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie. Od 1995 roku jest instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie, przez wiele lat był jego przewodniczącym. Działał też w Kongresie Polaków na Litwie. Jest członkiem Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą.
Na początku lat 90-tych, na fali odrodzenia świadomości narodowej, w „sypialnych” dzielnicach Wilna powstawały klasy z polskim językiem nauczania przy szkołach rosyjskojęzycznych, przedszkolach. Działacze społeczni, rodzice rozpoczęli starania o powstanie w Wilnie jeszcze jednej takiej szkoły. Dzięki temu już w 1992r. został prezesem Fundacji Pomocy Budowy Szkoły Polskiej w Wilnie. W tym samym roku został mianowany dyrektorem szkoły w budowie. Budowa szkoły, jak też pozyskanie funduszy, było bardzo trudnym zadaniem w okresie blokady i tworzenia się struktur niepodległego państwa litewskiego. Dopiero przy współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” i ówczesnym prezesem profesorem Andrzejem Stelmachowskim marzenia o szkole przybrały realny kształt. W 1993 r. budująca się szkoła otrzymała za Patrona Jana Pawła II, a od 1994r. 1 września w szkole po polsku naukę rozpoczęło 1767 dzieci.
W roku 2002 szkoła średnia została reorganizowana na progimnazjum i szkołę średnią. W 2004 r. program szkoły został akredytowany według wymagań ministerstwa oświaty Litwy i placówka otrzymała status gimnazjum i prawo prowadzenia egzaminów maturalnych.
Priorytetem działalności dyrektora Adama Błaszkiewicza była i pozostaje praca wychowawcza, kształtowanie systemu wartości, zachowanie tradycji. Podjął pracę w odradzającym się Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie. Został powołany do Zarządu organizacji. Dziś jestem instruktorem w stopniu harcmistrza i w miarę swoich możliwości służy pomocą młodszym druhom i druhenkom. Widząc potrzebę poprawienia stosunków polsko- litewskich, został jednym z założycieli a następnie wszedł do zarządu Litewsko-Polskiego Forum im. Jerzego Giedrojcia. Forum zrzesza historyków, dziennikarzy, przedsiębiorców, działaczy społecznych Litwy, razem z partnerami w Polsce.
Wielokrotnie odznaczany za zasługi na rzecz oświaty polskiej na Litwie: Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP, Odznaka Prezydenta Litwy „Za zasługi dla integracji w struktury euroatlantyckie”, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponieważ Adam Błaszkiewicz jest zakażony koronawirusem nagrodę w jego imieniu odebrała w Olsztynie dyrektor polskiego gimnazjum Renata Krasowska.
Kolejny z nagrodzonych, Adam Lichota jest nauczycielem historii i WOS w Zespole Szkół Technicznych nr 2 im. Mariana Batko w Chorzowie. Brał udział w wielu projektach realizowanych przez różne instytucje, m.in. Śląskie Centrum Wolności i Solidarności oraz IPN, w tym w ogólnopolskim konkursie na scenariusz lekcji poświęconej zbrodni wołyńskiej.
Podjął się on szeregu inicjatyw historycznych o zasięgu szkolnym i pozaszkolnym, m.in. realizacji przedstawienia "Historia z bloku 11" poświęconego patronowi szkoły, ofierze KL Auschwitz, a także stworzenia w 2018 r. w szkole tzw. "escape roomu" poświęconego Irenie Sendlerowej. Największym z tych projektów, w którym uczestniczy kilkadziesiąt szkół i instytucji, jest organizowany od 2020 r. Bieg Pamięci ze Światłem Pokoju, upamiętniający marsz śmierci z Oświęcimia do Gliwic.
Ireneusz i Cecylia Gugulscy to nauczyciele języka polskiego z Warszawy. Panu Ireneuszowi przyznano nagrodę pośmiertnie. Pracował w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana, od 1959 r., z przerwami, do końca życia.
W chwili wprowadzenia stanu wojennego został internowany i do lipca 1982 r. przebywał w ośrodkach internowania. We wrześniu 1982 r. zawieszono go w wykonywaniu obowiązków i wytoczono sprawę dyscyplinarną za przemycenie z ośrodka internowania Listu internowanego nauczyciela do swoich maturzystów. SB prowadziła przeciwko niemu sprawę operacyjną. Od września 1983 r. miał wrócić do VI LO, lecz od nowego roku został przeniesiony służbowo do XXI L.O. w Warszawie.
Jego żona Cecylia (zwana też Celiną) uczestniczyła w latach 80. XX w. w tworzeniu rekolekcji dla nauczycieli i razem z ojcem Jackiej Salijem zakładała duszpasterstwo nauczycieli i wychowawców. Pani Celina osobiście odebrała nagrodę, pomocą służyła jej wnuczka Justyna.
Nagroda im. Grażyny Langowskiej - związanej z Olsztynem działaczki opozycji antykomunistycznej, związkowca NSZZ "Solidarność", posłanki na Sejm RP, nauczycielki i kuratora oświaty - została ustanowiona z inicjatywy Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Ma trzech fundatorów i jest przyznawana w trzech kategoriach.
Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" przyznaje nagrodę nauczycielom, wychowawcom i instytucjom polonijnym.
Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego nagradza za zaangażowanie patriotyczne nauczycieli, wychowawców oraz instytucje działające w tzw. epoce Solidarności (1980-1990). Nagroda w tej kategorii jest nadawana również pośmiertnie.
Instytut Pamięci Narodowej wybiera laureatów spośród nauczycieli, wychowawców oraz instytucji w kraju, wychowujących młodzież w duchu patriotycznym.
Serdecznie dziękujemy za wsparcie oragnizacyjne, techniczne i logistyczne: Instytutowi Pamięci Narodowej, Instytutowi Dziedzictwa Myśli Narodowej, Urzędowi Wojewódzkiemu w Olsztynie, Polskiej Spółce Gazownictwa i Kuratorium Oświaty w Olsztynie.
Całość wydarzenia uświetnił występ dzieci ze szkół polskich na Litwie, których przyjazd do Olsztyna umożliwiła przychylność Polskiej Spółki Gazownictwa.
Relacja - Polonijna Agencja Informacyjna
Zdjęcia - Agata Pawłowska - Polonijna Agencja Informacyjna
