Czwarty dzień konferencji Kraj - Emigracja Next Generation, uczestnicy rozpoczęli od wizyty w Muzeum Wojska Polskiego. Utworzone w Cytadeli Warszawskiej muzeum, to nowoczesny pawilon, który wykorzystując najnowsze możliwości techniczne oraz rozwiązania architektoniczne nawiązuje do historycznych form i polskich tradycji wojskowych.
W muzeum znajduje się bogaty zbiór eksponatów takich jak: czapka i kurtka Józefa Piłsudskiego z lat 1920-1935, siodło hetmana Stefana Czarneckiego, szabla króla Stefana Batorego, czołgi, zbroje i wiele innych.
ZDJĘCIA: © AGATA PAWŁOWSKA - PAI
Po klęsce powstania listopadowego car Mikołaj I osobiście zdecydował o zbudowaniu w Warszawie potężnej twierdzy, która samą swoją obecnością i wyglądem miała pokazywać Polakom bezsens oporu wobec potęgi rosyjskiego zaborcy. Cytadela powstała w latach 30. XIX wieku na skarpie lewego brzegu Wisły, na terenie wysiedlonego pod budowę folwarku Fawory i pochodzącego z XVII wieku konwiktu pijarów. Objęła swoim zasięgiem w sumie prawie 70 hektarów, w jej murach poza garnizonem i towarzyszącymi mu zabudowaniami znalazło się ciężkie więzienie, w którym wyroki odsiadywali m.in. Józef Piłsudski, Roman Dmowski, ks. Piotr Ściegienny, Ludwik Waryński, Róża Luksemburg. Na stokach Cytadeli straceni zostali m.in.: Romuald Traugutt, Rafał Krajewski, Stefan Okrzeja, Marcin Kasprzak.
Wraz z odzyskaniem niepodległości Cytadelę przejęło Wojsko Polskie, część z umocnień rozebrano, teren warowni został dostosowany do współczesnych potrzeb wojskowych, zaś obszar dookoła ceglanych murów zamieniono w park. X Pawilon Cytadeli, w którym Rosjanie przetrzymywali więźniów politycznych, od 1963 roku jest udostępniony do zwiedzania, dziś jest oddziałem Muzeum Niepodległości.
Pomysł, by historię polskiego oręża pokazywać w murach Cytadeli, istniał już w latach 70., wtedy jednak nie udało się go zrealizować. Latem 2009 roku rozstrzygnięto konkurs architektoniczny na projekt nowego gmachu, który miałby pomieścić bardzo bogate i do tej pory w większości nieprezentowane zbiory Muzeum Wojska Polskiego. Uroczyste otwarcie nastąpiło w sierpniu 2023 roku i zainaugurowała je wystawa pt. „Tysiąc lat Chwały Oręża Polskiego”. Eksponaty zostały ukazane w otoczeniu scenografii, która przedstawia fragmenty zabytkowych budowli ważnych dla historii Polski, m.in. klasycystycznej kolumnady Pałacu Saskiego, renesansowych krużganków wawelskich czy romańskiego portalu bazyliki w Czerwińsku. Monumentalna architektura stanowi wizualne uzupełnienie narracji historycznej ukazywanej przez eksponaty. Opowieść o tysiącletniej historii polskiego wojska uzupełniają dioramy prezentujące zatrzymane w czasie kadry historycznych wydarzeń, takich jak m.in. szarża husarii pod Wiedniem 1683 r. czy epizod z bitwy pod Raszynem 1809 r.
