Kuchnia myśliwska to nieodłączny element staropolskiej tradycji, w której łowiectwo od wieków odgrywało istotną rolę. Polska kultura łowiecka stanowi obecnie niematerialne dziedzictwo kulturowe. Konkurs kuchni myśliwskiej, łowieckiej i kresowej organizowany przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" ma na celu promocję regionu poprzez propagowanie staropolskiej kuchni myśliwskiej, łowieckiej i kresowej. Upowszechnianej również przez dr. Grzegorza Russaka.
Celem łowiectwa jest dbanie o zasoby przyrody zaspakajając potrzeby obecne oraz przyszłych pokoleń. Łowiectwo, to kultura oparta na tradycji. Pielęgnowanie zwyczajów i obyczajów, przestrzeganie zasad etyki, które są zarazem przyswajaniem jej bogatego dorobku jak i mobilizują do jej dalszego wzbogacania. Polscy myśliwi, świadomi wartości kulturowej łowiectwa, praktykują na co dzień wynikające z tego zwyczaje, dzięki czemu obyczaje wspólnoty, wyrosłe z wielowiekowej tradycji, pozostają ciągle żywe, stanowiąc niematerialne dziedzictwo.
Patronem myśliwych i leśników jest Św. Hubert. Polecamy się Jego opiece prosząc o wyjednanie łaski naśladowania Jego cnót.
Wspaniałe zapachy niosły się dzisiaj po okolicy z pułtuskiego podzamcza. Zapachy leśnych ostępów, igliwia i żywic, aromaty ziół o żywych nutach, donośna woń pieczonego mięsiwa. Coś uwolniło balsamiczne tchnienie natury w pełnej gamie jej odcieni. Głos rogu wskazywał kierunek. A kto podszedł bliżej mógł się sam przekonać co było tego przyczyną. To drugi już Konkurs kuchni myśliwskiej, łowieckiej i kresowej zorganizowany pod Domem Polonii w Pułtusku, tam, gdzie na kuchni znają się jak nigdzie, gdzie kultywuje się szlachecką tradycję biesiad a przepisy na nie przekazywane są z pokolenia na pokolenie.
25 sierpnia na podzamczu Domu Polonii w Pułtusku odbywała się trzecia edycja Konkursu Kuchni Myśliwskiej, Łowieckiej i Kresowej im. dr. Grzegorza Russaka. Komisja konkursowa oceniała potrawy w trzech kategoriach: zakąski zimne, danie obiadowe, desery i nalewki. W tym samym czasie publiczność degustowała kuchnię myśliwską przygotowaną specjalnie na tą okazję przez organizatorów. Oprawę muzyczną imprezie zapewnił koncert zespołu sygnalistów i akordeonistów w repertuarze łowieckim. Dodatkową atrakcją był jak zawsze efektowny pokaz psów gończych polskich myśliwskich, wiernych towarzyszy leśnych przygód. Na koniec wszyscy przybyli skosztowali nagrodzonych potraw aby osobiście przekonać się o trafności rozstrzygnięć jury konkursowego.
Zdjęcia: Krzysztof Piekarski
Pod koniec średniowiecza kultura łowiecka, czerpiąca z etosu rycerskiego, stała się ważnym składnikiem obyczajowości dworskiej, aby w następnych wiekach wpisać się w życie polskiego ziemiaństwa. Mimo wpływów zwłaszcza niemieckich, zachowała odrębność i narodowy charakter, które powodowały, że w czasach zaborów i II Rzeczypospolitej była jednym z czynników kształtujących świadomość narodową. Jej zasadnicze przejawy niszczono w czasach komunizmu, a mimo to przetrwała i została z sukcesem odbudowana w latach 90. XX w., stanowiąc źródło tożsamości wspólnotowej dla ponad 120 tys. myśliwych oraz członków ich rodzin.
Polska kultura łowiecka obejmuje zasady etycznego postępowania względem przyrody, zwłaszcza ludzi i zwierząt, ale i unikatowy język oraz rozbudowane praktyki społeczno-kulturowe, w tym zarówno ceremoniał liturgiczny, jak i świeckie zwyczaje, rytuały i obrzędy. Jej przejawy są obecne w literaturze i sztuce, zwłaszcza plastyce i teatrze. Na kulturę łowiecką składają się także utwory muzyczne, wykonywane podczas polowań i przy okazji szczególnych uroczystości. Nieodłączną jej częścią jest także charakterystyczna kuchnia, zgodna z cyklem przyrody i oparta na dziczyźnie oraz dodatkach pochodzących z darów lasu. Wreszcie, jej elementem jest także hodowla i układanie psów myśliwskich, w szczególności ras rodzimych, oraz ptaków łowczych.
Polscy myśliwi, świadomi wartości kulturowej łowiectwa, praktykują na co dzień wynikające z tego zwyczaje, dzięki czemu obyczaje wspólnoty, wyrosłe z wielowiekowej tradycji, pozostają ciągle żywe, stanowiąc niematerialne dziedzictwo. Polska kultura łowiecka to jeden z niewielu elementów utrwalanych i kultywowanych tak szeroko i intensywnie zarówno w ramach szeroko pojętej tradycji regionalnej, jak i ogólnokrajowej.
Elementem polskiej kultury łowieckiej jest kuchnia myśliwska, która stanowi jednocześnie integralny element narodowego dziedzictwa kulinarnego. Dziczyzna od zarania dziejów była cennym pożywieniem, w istotny sposób wzbogacającym dietę człowieka, i chociaż objęcie wielu gatunków ochroną spowodowało, że dania na nich oparte niemal zniknęły (żubry, niedźwiedzie, dropie, głuszce, niektóre gatunki kaczek, bekasy, kwiczoły, paszkoty itd.), to nadal w obiegu publicznym jest ponad tysiąc różnych potraw kuchni myśliwskiej (mięs, zup, rosołów i bulionów, sosów, przydatków, deserów z owoców leśnych i napitków, octów), a pewnie drugie tyle znajduje się w archiwach rodzinnych. Co najmniej połowa z nich nie daje się zastąpić produktami niepochodzącymi z lasu, a około jedna trzecia przepisów oparta jest na lokalnych produktach, przyprawach i ziołach, takich jak: głóg, jałowiec, żurawina, arcydzięgiel, grzyby, czarnuszka i rozmaryn.
Tradycyjna kuchnia myśliwska zawsze była sezonowa, ponieważ jej produkty pozyskiwano zgodnie z kalendarzem polowań, uwzględniającym ochronę zwierząt. Mimo powszechnego dziś mrożenia wiktuałów, także współczesna polska kuchnia myśliwska oparta jest na cyklu naturalnym i obejmuje sztukę przygotowywania potraw z darów lasu, a także robienia nalewek myśliwskich. Tusze są odpowiednio przechowywane, sezonowane i zaprawiane, macerowane, względnie solone. Specyfiką polskiej kuchni myśliwskiej pozostaje przerabianie tusz domowymi sposobami, często na podstawie przepisów rodzinnych sięgających XIX w.
Patronem naszego Konkursu jest Grzegorz Russak, legendarny popularyzator tradycji szlacheckiej, wynalazca i wizjoner zakochany w ojczystej przyrodzie. Dorobek naukowy Russaka jest wszechstronny, począwszy od projektów z dziedziny weterynarii, zoohigieny, po hotelarstwo, gastronomię, ojczystą tradycje, myślistwo, łowiectwo i jeszcze wiele, wiele innych. Powszechnie znany jako propagator i badacz kuchni myśliwskiej.
Jak wspomina Michał Kisiel, dyrektor Domu Polonii w Pułtusku, uczeń Grzegorza Russaka: Na początku lat 90. rozpoczął tłumaczenie książek kucharskich o kuchni polskiej XVIII-XIX wieku z dawnych miar na współczesne. Odtwarzał również zapisane w nich receptury potraw. Promował polską kuchnię szlachecką. Potrafił ubrać się w kontusz i w ten sposób gościom z zagranicy pokazywać nasze obyczaje i tradycje. Miał ogromną wiedzę. Na zamku w Pułtusku stworzył obiekt nad rzeką - wzorowaną na karczmie „Rzym” drewnianą tawernę. Odtworzył łodzie, które pływały kiedyś po Narwi i przewoziły zboże. Nazwał je gondolami, a dzisiaj pływają one po Pułtusku. Przyczynił się do popularyzowania wiedzy o tradycjach flisackich.
ZADANIE PUBLICZNE FINANSOWANE JEST ZE ŚRODKÓW MINISTERSTWA SPRAW ZAGRANICZNYCH
W RAMACH KONKURSU "POLONIA I POLACY ZA GRANICĄ 2024."
PATRONAT MEDIALNY
polonijna agencja informacyjna
