W Wilnie podsumowujemy programy wsparcia dla oświaty poza granicami kraju, realizowane przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Jest to też okazja do podpisania porozumienia pomiędzy Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska" a Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu w sprawie powołania Centrum Wspierania Szkół z Polskim Językiem Nauczania Działających w obcych systemach edukacji. To ważna inicjatywa dająca narzędzia metodycznego wsparcia kadrze pedagogów działających poza granicami kraju.
Na uroczystej konferencji rozpoczynającej obrady oprócz gospodarza spotkania prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska Dariusza Piotra Bonisławskiego swoją obecnością zaszczycili nas Jarosław Narkiewicz - poseł na Sejm Republiki Litewskiej, członek Komitetu Oświaty i Nauki, Sebastian Kęciek - dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Marcin Zienkiewicz - Konsul RP w Wilnie, Ambasador dr Witold Rybczyński - przewodniczący Komisji Współpracy z Polonią, Polskiego Komitetu Olimpijskiego, dziekan dr hab. Dariusz Pniewski - prodziekan ds. studenckich i kształcenia filologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, profesor dr hab. Rafał Moczkodan, przedstawiciele oświaty polskiej na Litwie w osobach Czesława Dawidowicza reprezentującego Macierz Szkolną, i Danuty Szajnickiej, prezesi oddziałów Wspólnoty Polskiej Hanna Gałązka oraz Anna Kosicka.
Kadrę pedagogiczną reprezentowali wykładowcy z 17 krajów świata: Australii, Wielkiej Brytanii, Belgii, Białorusi, Estonii, Francji, Czech, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Stanów Zjednoczonych, Rosji, Ukrainy, Niemiec, Węgier, Włoch i Norwegii.
Czy nasze dzieci osiągają dobre efekty nauczania języka, czy w dostateczny sposób zaspakajane sa ich potrzeby?. Czy pomoc udzielana przez państwo polskie, Wspólnotę Polska w programach edukacyjnych jest wystarczająca i trafna?. Mam nadzieję, te ta konferencja pomoże odpowiedzieć na te jakże ważne pytania.
Nadal czujemy niedosyt dyskusji w Państwem, bowiem to Wasze postulaty stoją u podstaw polskiej polityki oświatowej dla Polaków mieszkających za granicą. Chcemy wsłuchiwac się w Państwa potrzeby, wspólnie szukać rozwiązań i temu służy niniejsza Konferencja.
Cieszymy się, że na konferencję podsumowującą wybrano nasze Wilno, ale chyba nie przypadkowo, bo oświata polska jest na wileńszczyźnie naszym priorytetem - wizytówką. Chcę podziękować prezesowi Bonisławskiemu za wieloletnie starania o poziom oświaty poza granicami Polski.
Dołączam się do podziękowań dla Wspólnoty Polskiej za wybór Wilna na miejsce konferencji - jest to dla nas wielkie wyróżnienie. Dziękujemy za Waszą pomoc i prosimy o więcej tym bardziej, że dla Ambasady Polskiej na Litwie oświata jest priorytetm. Jesteśmy zainteresowani wszelkimi formami edukacji - w tym szkół sobotnich, chociaż nadal pozostają do rozwiązania problemy związane ze szkołami polskimi, w sprawie których prowadzimy dialog z władzami litewskimi.
Konferencja podsumowuje wydarzenia jakie miały miejsca w 2018 roku. Przeglądu bogatej działalności oświatowej Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Wspólnoty Polskiej dokonał prezes DP Bonisławski. Wsparcie metodyczne, warsztaty, szkolenia stacjonarne i on-line, przystanki dwujęzyczność, programy rozwojowe dla szkół, krótkie formy doskonalące realizowane na całym świecie... Długa lista wymaga omówienia i refleksji czy wszystkie zamierzone cele zostały osiągnięte.
Wspólnie z Ministerstwem Edukacji próbujemy docierać wszędzie tam, gdzie żyją polskie społeczności. - mówił do uczestników konferencji Dariusz Piotr Bonisławski. Dla przykładu nowym wyzwaniem jest Islandia gdzie żyje kilkadziesiąt tysięcy rodaków oczekujących edukacyjnego wsparcia.
Staramy się sprostać potrzebom środowiska nauczylskiego jak też organizacji polskich i polonijnych organizujących edukację w krajach swojego działania. W minionym roku dla nauczycieli polonijnych ważnymi tematami było m.in jak rozmawiać z rodzicami dzieci motywując do nauki języka polskiego, jak nauczać języka ojczystego jako drugiego, oraz certyfikacja poziomu znajomości języka polskiego. Dla organizacji były to programy rozwojowe dla szkół - badanie, którego efektem jest raport stanu faktycznego na podstawie którego opracowujemy program wsparcia - konieczne remonty, zakupy pomocy dydkatycznych itp. czyli celowa i niezbędna a nie przypadkowa i arbitralna pomoc. - relacjonował prace Wspólnoty Polskiej prezes Bonisławski.
Konferencja była też okazją do podpisania porozumienia pomiędzy Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska" a Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu w sprawie powołania Centrum Wspierania Szkół z Polskim Językiem Nauczania Działających w obcych systemach edukacji. To ważna inicjatywa dająca narzędzia metodycznego wsparcia kadrze pedagogów działających poza granicami kraju.
Drugi dzień Konferencji Ewaluacyjno – Programowej Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” rozpoczął się sesją o dwujęzyczności. W programie ponadto sesje "Partnerstwo" oraz "Patriotyzm w roku jubileuszowym"
Dwujęzyczność jest podstawowa dla funkcjonowania szkół, jest to też największy dylemat dla rodziców - czy w takim kierunku powinien następować rozwój dziecka. Trzy programy Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” służyły w 2018 roku rozwinięciu tego tematu. Były to : Przystanek Dwujęzyczność (Nowy York, Grodno, Londyn Edynburg, Madryt) w którym wzięło udział ponad 3500 osób. W Holandii - Metodyczne Studium nauczania języka jako drugiego skupiające się na argumentacji jak przekonać rodziców do nauczania ich dzieci języka polskiego jako drugiego języka. Hiszpania – na terenie której realizowano mobilne wsparcie psychologiczno – metodyczne dla rodziców w trakcie którego tłumaczono dlaczego dwujęzyczność jest ważna i przyczynia się do pełniejszego rozwoju dziecka.
W debacie o dwujęzyczności swoimi doświadczeniami podzieliły się : Maria Marchwiński z Centrali Polskich Szkół Dokształcających Nowy York, Teresa Kryszyń - Polska Macierz Szkolna na Białorusi, Katarzyna Ostrówka - Polska Szkoła FORUM w Madrycie, profesor IBL PAN Agata Roćko - Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Agnieszka Lońska z Forum Polskich Szkół w Holandii.
Debata o dwujęzyczności uwzględniała trzy aspekty konstuujące szkołę polską poza granicami kraju : dzieci - rodziców - nauczycieli.
Jako przykład łączący te trzy zagadnienia omawiano program „Przystanek Dwujęzyczność” w trakcie którego była możliwość zaprezentowania aktywnych form nauczania - atrakcyjnych dla dzieci, inspirujących dla rodziców, dostarczających nowych narzędzi edukacyjnych nauczycielom.
„Przystanek Dwujęzyczność” był okazją do przełamania stereotypów nauczania polegającego na biernym uczestnictwie w schemacie ławka – tablica.
Jednoczesnie zauważono, że problemem pozostaje w jaki sposób nauczać, aby język polski stał się językiem komunikacji wewnątrz rodziny. Zdarza się bowiem, że nawet w przypadku dwojga polskich rodziców w codziennym życiu dominuje język kraju zamieszkania. Pochodzenie polskie nadal nie jest gwarantem wychowania w poczuciu przynależności do narodu polskiego.
Mobilne wsparcie psychologiczne dla rodziców miało na celu przekonanie dlaczego dzieci powinny być nauczane aktywnymi metodami nauczania (projekt, warsztaty), jakie korzyści płynął z dwujęzyczności oraz jak sprawić, by język polski kojarzył z przyjemnością i emocjami budującymi tożsamość narodową.
Kolejnym zagadnieniem w agendzie konferencji ewaluacyjno - programowej jest partnerstwo czyli efekty wspólpracy Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" z organizacjami polskimi i polonijnymi działającymi w obszarze szkolnictwa poza granicami kraju.
Moderacji podjął się prezes Wspólnoty Polskiej Dariusz Piotr Bonisławski zaś w debacie uczestniczyli doktor Karolina Szymborska i Hanna Gałązka ze Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Beata Zarumna z Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach, Helena Juchniewicz z Gimnazjum im. I.J. Kraszewskiego w Wilnie oraz Witold Rybczyński z Polskiego Komitetu Olimpijskiego.
Trzecia sesja konferencji poświęcona została podsumowaniu działań jakie podjęły szkoły polskie w związku z rokiem jubileuszu 100. lecia Odzyskania Niepodległości przez Polskę.
Sesję moderowała Katarzyna Czyżycka z Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" zaś zagadnienie omawiały Joanna Grabek ze Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Agnieszka Grochała z Polskiej Macierzy Szkolnej w Irlandii, Krystyna Ollife z Polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii, Barbara Półtorak ze Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Paryżu oraz Anna Lang z Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej na Węgrzech.
Polak przybywający do Wilna ma pewne obowiązki. Jest nim bez wątpienia odwiedzenie miejsc które konstytuują naszą tożsamość narodową. Cmentarz na Rossie, Ostra Brama, zaułki starego miasta którymi chadzał Adam Mickiewicz... Nie inaczej pobyt w Wilnie odbierają uczestnicy konferencji, stąd pomimo kapryśnej pogody wieczorny spacer śladami polskiej historii.
Zanim wdrożymy nowe metody nauczania angażujące emocjonalnie polskich uczniów - co zmienia tradycyjną edukację w bardziej skuteczną i atrakcyjną dla dzieci - najpierw musimy sprawdzić je na sobie. Temu służyły wieczorne warsztaty w ramach konferencji ewaluacyjno - programowej w Wilnie.
W ostatnim dniu uczestnicy konferencji analizowali preferencje szkoleniowe środowiska nauczycieli polskich i polonijnych w celu wypracowania pożądanej, dostosowanej do potrzeb oferty na przyszły rok. Omówienia tematu podjęły się Beata Ciężka w zakresie ewaluacji pracy, Renata Krasovska z Gimnazjum im. L. Komołowskiego w Połukniu, Wiera Szerszniowa ze Szkoły Średniej im. Marii Magdaleny we Lwowie oraz Lucyna Bzowska omawiając kierunki wsparcia na rok 2019.
Analizowano formy kształcenia, wśród których znalazły się wizyty studyjne dla kadry zarządzającej, staże językowe - przedmiotowo-metodyczne, metodyczne studium nauczania języka polskiego jako drugiego, "Akademia Dwujęzycznści", "Przystanek Dwujęzyczność", Program rozwoju dla szkół, Polonijna poradnia metodyczna on-line, kurs e-learningowy, szkolenia - warsztaty metodyczne, konferencje metodyczne, Akademia Polonijnych Liderów Metodycznych oraz budowa sieci Lokalnych Ośrodków Metodycznych.
Preferowane sposoby przekazywania informacji o ofercie szkoleniowej - Facebook, newsletter, informacje od innych nauczycieli, witryna internetowa.
Pożądane tematy szkoleń - motywowanie uczniów, nowatorskie metody pracy z uczniem, dwujęzyczność, indywidualizacja procesu kształcenia, projekt edukacyjny, technologie informacyjno - komunikacyjne na zajęciach edukacyjnych, wspieranie dziecka najmłodszego, praca z uczniem zdolnym, praca z uczniem o specyficznych trudnościach w nauce, praca z rodzicami dziecka dwujęzycznego i dwukulturowego.
Na podstawie przeprowadzonych ankiet ewaluacyjnych okazało się - co ciekawe, że m.in. niezwykle potrzebnym tematem szkoleń w zakresie wychowania są zajęcia traktujące o emocjach dziecka dwujęzycznego, w aspekcie funkcjonowania szkoły w środowisku - metodyka organizacji imprez o charakterze środowiskowym - integrującym zaś organizację pracy szkoły winny wspomóc warsztaty z pracy zespołów nauczycielskich.
To cenne uwagi które pozwolą Stowarzyszeniu "Wspólnota Polska" opracować - na kolejny rok - dostosowaną do faktycznych preferencji i potrzeb ofertę metodyczną dla nauczycieli polskich i polonijnych.
Foto: © Agata Pawłowska
Polonijna Agencja Informacyjna
Stowarzyszenie "Wspólnota Polska"
