Wystawa pt „Żwirko i Wigura - bohaterowie przestworzy” prezentowana była od 19 lipca do 25 listopada 2025r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bytomiu i w bytomskich szkołach od 26 listopada do 17 grudnia 2021r. Wystawa poświęcona została dwóm wspaniałym lotnikom, którzy wiele wnieśli w rozwój lotnictwa polskiego i europejskiego. Ich zwycięstwem w Berlinie zachwycali się Polacy w 1932 roku. Tworzyli wyjątkową załogę - niespotykaną w historii lotnictwa sportowego. Łączyła ich przyjaźń oparta na zaufaniu i zrozumieniu. Gdy Żwirko poświęcał czas treningom i opanowywaniu szlaków lotu( wg map), to Wigura analizował regulaminy lotów, wyliczał maksymalną prędkość, podawał propozycje taktyki, a głównie zajmował się maszyną.
Kapitan, pilot Franciszek Żwirko był zasłużonym dla sportu lotniczego zawodnikiem, organizatorem i instruktorem. W 1923 roku ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy, a następnie Wyższą Szkołę Pilotażu w Grudziądzu. Służył jako pilot I Pułku Lotniczego w Warszawie w stopniu porucznika. Był wielkim wzorem dla adeptów pilotażu, a w prasie nazwano go „Wołodyjowskim polskiego lotnictwa sportowego” z powodu niskiego wzrostu i niezwykłej charyzmy. Pełniąc funkcję dowódcy był wymagającym szefem eskadry ćwiczeń pilotażu w Szkole Orląt w Dęblinie. Natomiast inżynier Stanisław Wigura to zasłużony dla sportu lotniczego konstruktor i lotnik- mechanik. W 1920 r. brał udział w walkach i obronie skierowanej przeciwko wojskom bolszewickim. W 1927 roku skonstruował wraz z S. Rogalskim swój pierwszy samolot WR-1, ponadto pracował jako wykładowca w Państwowej Szkole Lotniczo- Samochodowej w Warszawie. Gdy dołączył do konstruktorów J. Drzewiecki- wówczas założyli przy studenckiej Sekcji Lotniczej przy Kole Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej wytwórnię - RWD, a pierwszą awionetkę RWD zaprezentowano w 1928 r.
Po kilku latach wspólnego latania dopiero w 1932 r. Wigura i Żwirko usiedli obok siebie w kabinie RWD-6, który był pierwszym, polskim samolotem zwanym” limuzyną, a to ze względu na samochodowy układ siedzeń i podwójne sterowanie umieszczone we wnętrzu. W latach 1929- 1932 uczestniczyli wspólnie w zawodach krajowych i w międzynarodowym Challenge’u w 1930 r. i 1932 r. uzyskując pierwsze miejsce i puchar międzynarodowy dla Polski.
11.09.1932 r. piloci lecąc w charakterze gości honorowych na święto lotnicze do Pragi- zginęli w katastrofie lotniczej na terenie Czechosłowacji. Czeskie i polskie komisje wojskowe jako przyczynę oderwania się skrzydła podali wtargnięcie powietrza do samolotu. Obecnie badacze wojskowi twierdzą, że przyczyną katastrofy było samowzbudne drgania skrzydeł- powodujące ich demontaż- tzw flatter.
Żwirko i Wigura- razem latali i zginęli - toteż zostali pochowani we wspólnej mogile jako „bohaterowie przestworzy” na Powązkach w Warszawie.
Prelekcje w czasie wystawy wygłosiła Anna Dziadek- nauczyciel historii.
Prezentacja wystawy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bytomiu, w Szkole Podstawowej nr 3 w Bytomiu, w Szkole Podstawowej nr 46 w Bytomiu oraz w Szkle Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi w Bytomiu.
Szkoła Podstawowa nr 44 w Bytomiu
Na podstawie: Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie
By uczcić pamięć o wspaniałych pilotach i przybliżyć historię ich życia oraz lotnictwa sportowego w okresie międzywojennym - nauczycielki historii i języka polskiego ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi- panie Anna Dziadek i Beata Czechowska- Siudak były pomysłodawczyniami konkursów : wiedzy oraz historyczno- literackiego dla uczniów bytomskich szkół podstawowych i ponadpodstawowych pt: „ Żwirko i Wigura- bohaterowie przestworzy”.
25.11.2021 r. w Rotundzie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bytomiu odbył się finał historyczno-literackich konkursów ,, Żwirko i Wigura - bohaterowie przestworzy”. Inspiracją do zorganizowania konkursu była wspomniana już wcześniej wystawa poświęcona bohaterom, a zainicjowana przez Górnośląski Odział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Katowicach. Organizatorem konkursów była Szkoła Podstawowa nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi w Bytomiu i Górnośląski Oddział Wspólnota Polska w Katowicach, natomiast współorganizatorami konkursów była Miejska Biblioteka Publiczna im. prof. Wł. Studenckiego i Technikum nr 4 im. Mari Skłodowskiej-Curie.
Patronat nad konkursem objęli:
Prezydent Miasta Bytomia
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach
Towarzystwo Miłośników Bytomia
Śląski Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami
Słowa Franciszka Żwirki były mottem, myślą przewodnią naszej uroczystości:
"Nie mógłbym żyć bez lotnictwa, bez lotów i tej jakiejś urzekającej atmosfery lotniska. Duże przestrzenie, niby spokój - a jednocześnie napięcie, które mija po zakończeniu lotów"
Finał konkursu uświetnili przedstawiciele władz miasta, zaproszeni goście:
Barbara Freier-Pniok - Naczelnik Wydziału Edukacji w Bytomiu
Alfred Pyrk- Radny Rady Miejskiej i Przewodniczący NSZZ „Solidarność”
Lesław Ordon - przewodniczący Regionalnego Sekretariatu Nauki i Oświaty NSZZ Solidarność Region Śląsko-Dąbrowski
Bożena Mientus - Komendant Hufca ZHP Bytom
Porucznik Kinga Zając - 34 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Bytomiu
Sierżant Karol Żydek - 34 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Bytomiu
W trakcie spotkania uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z wystawą ,, Żwirko i Wigura- bohaterowie przestworzy” przygotowaną przez Górnośląski Oddział Wspólnota Polska i Miejską Bibliotekę Publiczną oraz obejrzeć modele samolotów i uniformów lotniczych prezentowanych przez uczniów klasy awionik z Technikum nr 4 w Bytomiu pod opieką Anny Morawiak i Agnieszki Idzik.
Goście oraz uczestnicy finału zostali ponadto zapoznani z historią lotnictwa polskiego i ich przedstawicielami, zostały zaprezentowane kierunki kształcenia uczniów w Technikum, jak również możliwości dalszego kształcenia i podjęcia pracy.
Dzięki zaangażowaniu uczniów i pracy nauczycieli konkursy cieszyły się dużym zainteresowaniem, a laureaci i uczestnicy konkursów otrzymali nagrody i dyplomy wręczone przez :
Naczelnik Wydziału Edukacji Barbarę Freier-Pniok,
Porucznik Kingę Zając,
Komendantkę ZHP - hm. Bożenę Mientus i
Przewodniczącego Regionalnego Sekretariatu Nauki i Oświaty NSZZ Solidarność Region Śląsko-Dąbrowski Lesława Ordona.
I miejsce - Lena Michalska- Wilk ze Szkoły Podstawowej nr 45 pod opieką Katarzyny Kowol
II miejsce- Julia Zientek ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi pod opieką Anny Dziadek
Konkurs literacki w kategorii klas 7-8 szkoły podstawowej:
I miejsce - Aleksandra Kocot ze Szkoły Podstawowej nr 36 pod opieką Anny Kozłowskiej
I miejsce - Jan Kocot ze Szkoły Podstawowej nr 36 pod opieką Anny Kozłowskiej
II miejsce - Kalina Bielawska ze Szkoły Podstawowej nr 45 pod opieką Katarzyny Kowol
III miejsce - Michał Michalski ze Szkoły Podstawowej nr 45 pod opieką Ewy Sobczyk
wyróżnienie - Dominik Kupczyński ze Szkoły Podstawowej nr 44 pod opieką Zenona Baczewskiego
Konkurs wiedzy - kategoria kl. 7-8 szkoły podstawowej
I miejsce - Wojciech Ohli ze Szkoły Podstawowej Mistrzostwa Sportowego pod opieką Katarzyny Zakrzewskiej
II miejsce - Matteo Ferchichi- ze Szkoły Podstawowej nr 9 pod opieką Karoliny Nowak
III miejsce - Kacper Radomski- ze Szkoły Podstawowej nr 9 pod opieką Karoliny Nowak
III miejsce - Nikodem Małkowski- ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi pod opieką Beaty Czechowskiej - Siudak
III miejsce- Błażej Gordzielik ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi pod opieką Beaty Czechowskiej-Siudak
III miejsce- Borys Fischer ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi pod opieką Anny Dziadek
wyróżnienie - Paulina Smyk ze Szkoły Podstawowej nr 46 pod opieką Pawła Matoni
wyróżnienie - Oktawia Kiełpińska ze Szkoły Podstawowej nr 46 pod opieką Pawła Matoni
wyróżnienie - Hanna Dzienniak ze Szkoły Podstawowej nr 46 pod opieką Pawła Matoni
wyróżnienie - Olivier Jaski ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi
wyróżnienie - Nikodem Franas ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi
wyróżnienie - Jakub Wilk ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi
Konkurs wiedzy - kategoria : szkoły ponadpodstawowe
I miejsce - Sebastian Zimoląg z Technikum nr 4 w Bytomiu pod opieką Anny Morawiak
I miejsce - Piotr Bodzek z Technikum nr 4 w Bytomiu pod opieką Anny Morawiak
I miejsce - Dawid Płoneczka z Technikum nr 4 w Bytomiu pod opieką Anny Morawiak
Nagrody zostały ufundowane przez :
Prezydenta Miasta Bytomia - Instytut Pamięci Narodowej
Stowarzyszenie Wspólnota Polska
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność
Związek Harcerstwa Polskiego - Towarzystwo Miłośników Bytomia
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom i nauczycielom, i zapraszamy za rok na kolejną edycję konkursów.
Anna Dziadek i Beata Czechowska -Siudak
PROGRAMOWANIE - GRAFIKA - PATRONAT MEDIALNY -
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
