SWP




2023-01-23 W Pałacu Prezydenckim o sprawach Polonii amerykańskiej Polska

W Kancelarii Prezydenta RP rozmawiano dzisiaj o działalności Polonii amerykańskiej, jej roli w kształtowaniu polityki wewnętrznej i zagranicznej USA, zaangażowaniu na rzecz Polaków mieszkającym w Ukrainie zagrożonych działaniami wojennymi wywołanymi przez rosyjską agresję ale też obustronnych relacji Polski i Stanów Zjednoczonych Ameryki oraz znaczenia polskiej diaspory na kontynencie północnoamerykańskim w kształtowaniu wzajemnych stosunków obu państw.

W spotkaniu uczestniczyli MInister Andrzej Dera, Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej Frank Spula oraz reprezentacja Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" - Prezes Dariusz Piotr Bonisławski, Sekretarz Generalny Tomasz Różniak i Maciej Cybulski z Centrum Biznesu Polonijnego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, będący zarazem Prezesem Polsko-Amerykańskiej Izby Gospodarczej.

Należy pamiętać, że polska obecność w Stanach Zjednoczonych ma swoją tradycję od początku kształtowania się amerykańskiej państwowości. Polonia amerykańska, podobnie jak diaspory innych narodowości z całego świata w Ameryce, to polscy emigranci zarobkowi lub polityczni osiedlający się za oceanem przez ostatnie 200 lat. Pierwsza emigracja zarobkowa przybywała z nieistniejącej wówczas Polski i obejmowała najbardziej rzutkich i odważnych ludzi z terenów zaborów. Osobom wyjeżdżającym w celach zarobkowych towarzyszyli emigranci polityczni – dawni polscy bohaterowie, jak Tadeusz Kościuszko czy Kazimierz Pułaski, emigracja powojenna, rekrutująca się z polskich sił zbrojnych na Zachodzie, emigracja całego okresu komunizmu, w tym ostatnia duża fala okresu stanu wojennego.

Stany Zjednoczone oferowały imigrantom łatwy dostęp do pracy i możliwość szybkiego uzyskania statusu ekonomicznego zapewniającego niezależność; przeszkodą nie był nawet brak znajomości języka, zwyczajów czy kultury. Ceną jednak takiej sytuacji była szybka, czasami zbyt szybka asymilacja - już drugie pokolenie imigrantów zwykle utożsamiało się z narodowością swoich rodziców tylko pobieżnie, na zasadzie znajomości folkloru, ale bez związków patriotyczno-uczuciowych. Było to wynikiem wykształcenia się bardzo silnego patriotyzmu amerykańskiego oraz słynnego podejścia konstytucji Stanów Zjednoczonych do obywatelstwa - osoby urodzone na terytorium USA stawały się automatycznie obywatelami amerykańskimi, niezależnie od pochodzenia i obywatelstwa rodziców (zasada ius soli).

Jak mawiał Melchlior Wańkowicz – Ameryka jest nie tyle 20 lat przed Europą, co 20 lat z boku Europy zaznaczając odmienność, a raczej specyfikę kulturową z jaką zmierzyć się musi każdy emigrant i jego potomkowie. Na szczęście z pomocą w zachowaniu narodowej tożsamości przychodzi wspominany tutaj, utworzony 1944 roku, Kongres Polonii Amerykańskiej (Polish American Congress) obejmujący niemal wszystkie organizacje polonijne w USA, w tym najważniejsze: Związek Narodowy Polski, Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie, Związek Polek w Ameryce.

Zasadniczym, statutowym celem KPA była w chwili powstania walka z komunizmem w kraju i działania na rzecz odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności. W tej sprawie wielokrotnie zabiegał o poparcie rządu USA, a w kraju wspierał opozycję niepodległościową. Obecnie skupia się na pracy wśród Polonii, reprezentuje jej interesy wobec władz amerykańskich, zabiega o reprezentatywny udział Polonii w życiu poliycznym USA; kieruje narodowym, politycznym i społecznym życiem Polonii, zaleca propagowanie kultury i nauki polskiej, podtrzymanie języka, tradycji i związku z Polską. W 1998 skutecznie zabiegał o poparcie USA dla polkich aspiracji wejścia do NATO.

Rola KPA jest zauważana i doceniana w środowisku Polskim. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda w liście z okazji 75 rocznicy założenia Kongresu pisał:

Organizacją, która od wielu dziesiątek lat symbolizuje ducha polskiego i wspaniały dorobek Polaków w USA, jest Kongres Polonii Amerykańskiej. Jestem pełen głębokiego uznania dla roli, jaką odgrywa KPA w integrowaniu środowisk polonijnych w Stanach Zjednoczonych. Jak wielka rzeka żywiołu polskiego, KPA skupia w sobie i reprezentuje wiele najróżniejszych nurtów polonijnej aktywności. [...]
Patriotyzm amerykańskiej Polonii był w dużej mierze źródłem witalnych sił dla odradzającej się do niepodległego bytu Rzeczypospolitej, dla Polski umacniającej suwerenną państwowość i broniącej swojej wolności. Utworzenie w 1944 roku Kongresu Polonii Amerykańskiej – wielkiej organizacji jednoczącej środowiska polonijne przede wszystkim na rzecz walki z komunizmem i podsycania idei niepodległościowej – miało szczególną rangę historyczną. Z dumą mogą Państwo powiedzieć, że działania KPA znacząco przyczyniły się do wielkiego dziejowego zwycięstwa. Dzisiejsza niepodległa, demokratyczna, prężnie rozwijająca się Polska, członek NATO oraz bliski sojusznik i partner Stanów Zjednoczonych – to wspaniałe dzieło osiągnięte przy Państwa bardzo istotnym współudziale. [...]
Z ogromną satysfakcją widzę – także podczas moich spotkań z Rodakami mieszkającymi w USA – jak dynamicznie pulsuje polskie życie w Ameryce. Amerykańska Polonia to wielka skarbnica talentów, umiejętności, karier, wpływów i możliwości. [...] Wzruszające jest, z jaką pieczołowitością pielęgnują Państwo polskie tradycje, kulturę i język ojczysty, przekazując patriotyczne dziedzictwo z pokolenia na pokolenie. KPA i skupione w nim organizacje są motorem wielu wspaniałych działań i inicjatyw.

Spotkania w ojczyźnie, jak dzisiejsza wizyta w Pałacu Prezydenckim reprezentanta Kongresu i współpracującej z nim Wspólnoty Polskiej, świadczą o niesłabnącym zaangażowaniu amerykańskiej Polonii w nasze narodowe sprawy, w harmonii z polityką zagraniczną naszego kraju wobec władz amerykańskich, co zwłaszcza obecnie, w perspektywie zagrożeń płynących ze Wschodu, jest tak istotne.


Opracowanie: Polonijna Agencja Informacyjna





Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów