Nieśwież to jeden z najważniejszych kierunków turystycznych na Białorusi. Służy ku temu i jego położenie w samym centrum kraju, niedaleko głównych tras, i niezwykle bogata historia, i zachowane zabytki.
Pierwsze potwierdzone dane historyczne na temat Nieświeża pochodzą z połowy XV w. i wiążą się z osobą Mikołaja Jana Niemirowicza. Rok 1446, kiedy w podzięce za poparcie polityczne otrzymał on dobra nieświeskie z rąk Kazimierza Jagiellończyka, uważa się za datę założenia miejscowości. We władanie Radziwiłłów przeszła ona za pośrednictwem litewskiego rodu Kiszków. W 1513 r. właścicielka Nieświeża Anna Kiszczanka poślubiła Jana Radziwiłła, a w 1533 r. majątek odziedziczyli ich synowie: Mikołaj zwany Czarnym oraz Jan. To właśnie Mikołaj Radziwiłł „Czarny” w 1547 r. jako pierwszy przyjął tytuł „księcia na Ołyce i Nieświeżu”, podkreślający wysoką rangę ośrodka.
Centrum dóbr radziwiłłowskich stał się Nieśwież dzięki najstarszemu z synów Mikołaja „Czarnego” – Mikołajowi Krzysztofowi „Sierotce”. Po ustanowieniu ordynacji nieświeskiej (1579) i zatwierdzeniu dla miasta prawa magdeburskiego (1586) przypieczętowaniem rangi Nieświeża miała być budowa okazałej ufortyfikowanej rezydencji. Już w 1582 r., w sąsiedztwie istniejącego tu wcześniej obszernego drewnianego dworu obronnego, rozpoczęto wznoszenie fundamentów założenia zamkowego. Ponadto dzięki fundacji Radziwiłła „Sierotki” Nieśwież zyskał układ urbanistyczny z regularną siatką ulic i kwartałów, szereg budowli świeckich i sakralnych oraz fortyfikacje.
Projekt „Miejsca i ludzie – wspólne dziedzictwo, wspólna pamięć. Przewodnik internetowy” wynika z potrzeby poznawania wspólnej historii Polski i Białorusi, wynikającej z dziedzictwa Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Nawiązuje do projektu „Zaginione granice. Śladami II Rzeczypospolitej”, realizowanego przez Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w roku 2020.
Tym razem zapraszamy na Białoruś. Chcemy pokazać miejsca oraz sylwetki osób ważnych dla tożsamości polskiej oraz tożsamości Białorusinów – obszarów wspólnych i ważnych dla świadomości narodów polskiego i białoruskiego.
Wybrane sylwetki i miejsca pozwolą na zderzenie różnych punktów widzenia i narracji historycznych. Zebrane materiały prezentowane są w wersji dwujęzycznej – w języku polskim i białoruskim. Przed nami odsłona pierwsza projektu - seria wideoblogów. Grodzieński krajoznawca Aleksy Szota zaprasza w dziesięcioodcinkową podróż po miejscach związanych z Elizą Orzeszkowa, Adamem Mickiewiczem, Ferdynandem Ruszczycem, Tadeuszem Kościuszką, Konstantym Kalinowskim, Franciszkiem Karpińskim oraz po przestrzeniach, gdzie krzyżowała się wielka i mała historia Grodzieńszczyzny i dawnych ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Przeniesiemy się m. in. do Krewa i Holszan, przejdziemy uliczkami Grodna śladami Tyzenhauza, odwiedzimy Nowogródek, Świteź, Bohatyrowicze, Miłkowszczyznę, Bogdanowo i Miniewicze. Na miejsca te spojrzymy również z perspektywy drona. Ta podniebna podróż pozwoli spojrzeć inaczej – szeroka perspektywa otworzy wiele możliwości poznawczych.
Dzisiaj proponujemy podróż do Nieświeża.
W obliczu zmasowanej kampanii fake newsów mających na celu przedstawianie Polski jako państwa ingerującego w kształt historii i współczesnych działań politycznych naszych sąsiadów a jednocześnie głęboko nietolerancyjnego, naruszającego prawa mniejszości, w tym mniejszości narodowych, niezbędne jest prezentowanie na arenie międzynarodowej prawdziwej opowieści o naszej historii w XX w. i wcześniejszej, pokazującej Polskę jako kolebkę demokracji szlacheckiej i wielokulturowego tygla narodów żyjących obok siebie w symbiozie politycznej, kulturalnej i społecznej. Chcemy, aby realizowany projekt stał się platformą wymiany myśli i formą dyskusji prowadzącej do zrozumienia, co łączy, a co dzieli naród polski i białoruski.
Docelowo zebrany materiał ułoży się w swoisty interaktywny przewodnik po wspólnej historii obu narodów – polskiego i białoruskiego, prezentowany na stronie internetowej „Miejsca i ludzie – wspólna historia, wspólna pamięć”. Premiera strony już w grudniu. Pragniemy, aby kolejne miejsca dopisywały do niej osoby, którym bliska jest historia obu narodów.
Projekt nie ma charakteru rewizjonistycznego – zależy nam na wypracowaniu takiej metodyki poznawania losów narodu, aby być otwartym na różnorodność spojrzeń i punktów odniesienia.
Trzeba mówić o wspólnej historii, bo to buduje tożsamość nowoczesnego narodu. Warto więc spojrzeć na ludzi, wydarzenia i miejsca, które zapisały się w historiografii tak polskiej, jak i białoruskiej. Taka postawa prowadzi do dialogu. A tego nam trzeba w obecnych czasach.
Zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP
w konkursie "Dyplomacja publiczna 2021".
