Instytut Pamięci Narodowej

V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy – Warszawa, 20–23 września 2018

W dniach 20–23 września 2018 w Warszawie trwał V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. W ramach wydarzenia uczestnicy wzięli udział m.in. w spotkaniach, sesjach i forach tematycznych w Senacie i Sejmie. Tegoroczny Zjazd, ze względu na obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, miał specjalny charakter i niecodzienny wymiar. Organizatorom Zjazdu zależało na tym, aby to spotkanie Polaków z całego świata stało się znaczącym punktem w narodowych obchodach, jednoczących w obliczu wielkiego święta cały rozproszony w świecie naród.

„Ojcowie Niepodległości” i gra paragrafowa na Światowym Zjeździe Polonii

Józef Piłsudski i Roman Dmowski, Ignacy Paderewski i Wincenty Witos, Ignacy Daszyński i Wojciech Korfanty, dzięki wystawie zorganizowanej przez szczeciński Oddział Biura Edukacji Narodowej IPN „Ojcowie Niepodległości” zagościli na V Światowym Zjeździe Polonii i Polaków z Zagranicy. Wystawa zostła zaprezentowana w warszawskim Domu Polonii na Krakowskim Przedmieściu 64.

W ramach Zjazdu, 21 września, odbyło się także Forum Edukacji Polonijnej (Ośrodek Rozwoju Edukacji, Aleje Ujazdowskie 28). Jego uczestnicy za pośrednictwem broszur o Romanie Dmowskim i Józefie Piłsudskim, które otrzymają od IPN, zapoznali się z projektem Biura Edukacji Narodowej IPN „Patroni naszych ulic”. Polonijni nauczyciele i edukatorzy otrzymali także powstałą w Biurze Edukacji Narodowej legendarną i wciąż popularną grę Karola Madaja „Kolejka” oraz paragrafową grę „Dziennikarka”. To gra, która toczy się jak powieść, gdzie wpływ na bieg wydarzeń ma nie pisarz, lecz czytelnik! Chodzi więc o zastosowanie najnowszych pomysłów w edukacji o ojczystej historii. W Forum Edukacji Polonijnej wzięli udział dr Mateusz Marek, naczelnik Wydziału Edukacji Historycznej BEN, oraz Olga Tumińska koordynator szeroko zakrojonego projektu BEN zwanego „Programem Polonijnym”. W jego ramach Instytut Pamięci Narodowej, na sesjach w Polsce i za granicą, szkoli nauczycieli i edukatorów polonijnych od Kamczatki po Londyn.

Od dwunastu lat Biuro Edukacji Narodowej IPN realizuje „Program Polonijny”, którego odbiorcami są Polacy i Polonia mieszkający poza granicami kraju. Naszym głównym celem jest upowszechnianie wiedzy na temat najnowszej historii Polski. W ramach „Programu Polonijnego” BEN IPN nawiązujemy kontakty z polonijnymi placówkami oświatowymi, prezentując ofertę edukacyjną, prowadząc lekcje i warsztaty dla uczniów oraz szkolenia dla nauczycieli, organizując prezentacje wystaw historycznych. Zachęcamy także środowiska polonijne do udziału w przedsięwzięciach edukacyjnych IPN, takich jak programy edukacyjne, konkursy czy akcje rocznicowe. Wspieramy działania organizacji i instytucji zajmujących się współpracą z Polonią i Polakami poza granicami kraju, m.in. Stowarzyszenia Wspólnota Polska, Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, udostępniając bezpłatnie nasze publikacje i wystawy – chociażby na V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy, który właśnie odbywa się w Warszawie.

Często w ramach współpracy międzyinstytucjonalnej delegujemy także naszych pracowników, którzy wygłaszają wykłady oraz prowadzą zajęcia dla dzieci i młodzieży. W ramach naszych działań staramy się także wspierać działania instytucji polonijnych – przekazywać materiały edukacyjne, wypożyczać wystawy, ale także upowszechniać w Polsce wiedzę o ważnych instytucjach polonijnych. Przykładem tego jest prezentowana właśnie w Centrum Edukacyjnym im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” wystawa prezentująca historię i działania Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku pt. „Instytut Piłsudskiego w Ameryce – historia i zbiory polskiej instytucji w Nowym Jorku”.

Dzięki współpracy Instytutu Pamięci Narodowej i Ministerstwa Spraw Zagranicznych w 2017 r. dwie publikacje edukacyjne IPN: puzzle „303” oraz edukacyjna gra planszowa „ZnajZnak” zostały dołączone do wyprawek dla uczniów klas pierwszych 63 szkół z polskim językiem nauczania w Wilnie i rejonach: wileńskim, solecznickim, szyrwinckim, święciańskim i trockim.

Od 2012 roku na całym świecie budujemy sieć miejsc – Przystanków Historia IPN, w których pracownicy IPN cyklicznie spotykają się z Polakami i Polonią, przybliżając historię Polski XX wieku poprzez wykłady, pokazy filmów, spotkania otwarte oraz zajęcia dla młodych odbiorców. Pierwszy Przystanek Historia IPN został powołany w Wilnie, a kolejne działają w Brukseli, Nowym Jorku, Chicago, Grodnie oraz w Gnojniku na Zaolziu. 21 września zostanie powołany Przystanek Historia IPN w Londynie, a w październiku w Żytomierzu.

Corocznym, ważnym elementem Programu Polonijnego są Polonijne Spotkania z Historią Najnowszą – dziesięciodniowy kurs dla nauczycieli i edukatorów pracujących w polskich placówkach poza krajem, który odbywa się w lipcu. Podczas konferencji na warsztatach i wykładach uczestnicy poznają historię Polski XX wieku i aktywne metody jej nauczania. Każdego roku na całym świecie odbywa się wiele różnorodnych aktywności skierowanych do Polaków za granicą.

Uczestnicy Światowego Zjazdu Polonii z wizytą w Archiwum IPN

W sobotę 22 września przedstawiciele organizacji polonijnych biorący udział V Światowym Zjeździe Polonii i Polaków z Zagranicy odwiedzili Archiwum Instytutu. W trakcie wizyty goście odwiedzili magazyn archiwalny i pracownię konserwacji dokumentów, gdzie zapoznali się z codzienna pracą naszego archiwum i poznali zasady przechowywania i zabezpieczania archiwaliów.

Archiwiści zaprezentowali cenne dokumenty przejęte do zasobu IPN w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci i przechowywane w Instytucie materiały fotograficzne. Goście wzięli także udział w warsztatach z wykorzystaniem dokumentów Centrum Udzielania Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej.

https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/58243,V-Swiatowy-Zjazd-Polonii-i-Polakow-z-Zagranicy-Warszawa-2023-wrzesnia-2018.html