Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” inicjuje projekt DOMY POLSKIE - POLACY POLAKOM, którego celem jest integracja Domów Polskich, centrów polskości wokół idei wzajemnego pomagania, wymiany doświadczeń i wypracowania skutecznych narzędzi na rzecz realizacji założonych celów. W naszym przekonaniu najważniejszym zadaniem na dzisiaj jest stworzenie przestrzeni do dyskusji o Domach Polskich jako sieci ośrodków skupiających osoby polskiego pochodzenia, osoby identyfikujące się z Polską dla których polskość jest nadrzędną wartością, a prowadzone działania odpowiadają na zmieniające się potrzeby Polaków i Polonii.
W obliczu wojny w Ukrainie to m.in. Domy Polskie były centrami pomocy Polakom w Ukrainie i centrami organizowania pomocy na rzecz Polaków z Ukrainy. To doświadczenie zintegrowało wiele osób i środowisk wokół idei pomagania, to wielka wartość ale zarazem nowa funkcja tych ośrodków, a na pewno nowa w skali w jakiej przyszło im działać w ostatnich latach.
W ramach realizowanego projektu zaproponowaliśmy wzmocnienie sieci współpracy i temu służy bezpośrednie spotkanie prezesów, dyrektorów, wolontariuszy działających w Domach Polskich w różnych krajach. Następnie odbędzie się cykl szkoleń on - line, które wyposażą uczestników w wiedzę na temat działania i rozwijania wolontariatu przy Domach Polskich jako skutecznego i potrzebnego narzędzia w ramach realizacji m.in. projektów pomocowych. Efektem działań będzie wzmocnienie Domów Polskich jako ośrodków sprawnie działających i reagujących na pojawiające się potrzeby.
Kluczowym elementem projektu jest spotkanie pt. DOMY POLSKIE – CENTRA POLSKOŚCI I ŻYCIA POLONIJNEGO w Comblain-La-Tour w Belgii, podczas którego uczestnicy będą mieli okazję poznać ten konkretny Ośrodek i jego działalność, ale też bogatą działalność innych Domów Polskich, reprezentujących różne organizacje i różne kraje. Będzie to czas i miejsce na wymianę doświadczeń i wypracowanie narzędzi współpracy, adekwatnych do profilu ośrodka i bieżących potrzeb. Zależy nam na tym, aby środowiska skupione wokół Domów Polskich, tworzyły sieć i w jej ramach mogły rozwijać swoje działalności w najlepszy dla siebie sposób i przy wsparciu grupy osób i ich doświadczeń pracy w obszarach o podobnym charakterze.
Pierwszy dzień spotkania uczestnicy wydarzenia rozpoczęli od wizyty w stolicy Belgii – Brukseli. Dzięki uprzejmości posła Bartłomieja Sienkiewicza, zwiedzili Parlament Europejski, po którym oprowadziła ich asystentka Posła pani Sabina Grzanka. Wizyta w siedzibie tego największego na świecie ponadnarodowego parlamentu była doskonałą okazją do poznania specyfiki pracy parlamentarzystów oraz zobaczenia miejsc, które możemy oglądać w relacjach z posiedzeń Europarlamentu.
Kolejnym punktem programu był spacer po ulicach Brukseli, która oprócz siedzib wielu unijnych instytucji, zachwyca zabytkowymi kamienicami, Pałacem Królewskim czy Katedrą św. Michała. Następnie uczestnicy udali się do Domu Polski Wschodniej. Dom Polski Wschodniej to instytucja, której celem jest pogłębianie współpracy i koordynacji pracy pięciu regionów Polski Wschodniej w Brukseli.
ZDJĘCIA: AGATA PAWŁOWSKA © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Po intensywnym dniu w Brukseli, uczestnicy spotkania wrócili do Comblan-La-Tour gdzie rozpoczęli prezentację Domów Polskich. Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Tomasz Różniak, zwrócił uwagę, jak ważne dla założyciela Stowarzyszenia profesora Andrzeja Stelmachowskiego było to ażeby budować miejsca spotkań Polaków
- „gdy przypomnimy sobie pierwszą dekadę, czy nawet dwie po 90. roku, to jaki był wkładany ogromny wysiłek na rzecz budowy tego typu instytucji. (…) Dzisiaj musimy się zastanowić w jaki sposób te instytucje można wykorzystać i w jaki sposób powinny być finansowane”.
Przewodniczący podkreślił wielkie zaangażowanie wszystkich działaczy Domów Polskich na rzecz rozwoju placówek
- „jest wielkim waszym sukcesem, że te miejsca powstają, to jest osobiste poświecenie, że te miejsca udaje się wam rozwijać. (…) W tej pracy, o której mówimy nigdy nie możemy zapominać, wewnątrz naszych organizacji, o osobach, które są pełne poświęcenia. Musimy o nich pamiętać i wykorzystywać każdą okazje do tego aby oddać im szacunek.”
Rada Krajowa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” podjęła decyzję o nadaniu złotego oznaczenia Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” pani Małgorzacie Miedwiediewa Dyrektor Domu Polskiego w Barze w latach 2016-2024. Pani Dyrektor „trwale wpisała się w historie Baru, historie Podola i bez wątpienia historie Ukrainy. Dom Polski w Barze jest sercem polskości na Podolu, wspaniałym, prężnie działającym ośrodkiem polskiej kultury, edukacji i jest bez wątpienia dumą.” – podsumowała Anita Staszkiewicz, Zastępca Dyrektora, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
ZDJĘCIA: AGATA PAWŁOWSKA © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Trzeciego dnia spotkania Domy Polskie – Centra Polskości i Życia Polonijnego przedstawiciele z dziewięciu państw: Czech, Belgii, Hiszpanii, Kazachstanu, Litwy, Mołdawii, Rumunii, Ukrainy i Węgier kontynuują prezentacje Domów Polskich, które reprezentują.
W dalszej części dzisiejszego programu znalazły się dwie debaty:
a także prezentacja wybranych doświadczeń w budowaniu i zarządzaniu wolontariatem oraz rozmowa dot. współpracy z przedsiębiorcami: Przedsiębiorczość Polonii - specyfika Belgii, jako destynacji biznesowej. Wyzwania dla Polonii.
ZDJĘCIA: AGATA PAWŁOWSKA © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Moderator – Tomasz Różniak, Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”
Uczestnicy:
„Ogromna rolę odgrywa słowo magiczne słowo „dom”. Oprócz tego, że mamy działalność polonijną mamy pokoje gościnne, w lato przyjeżdżają polskie rodzinny, które mówią do nas „czujemy się jak w domu”. Ogromna wartość słowa, bo trzeba też stworzyć atmosferę. (…) Dom Polski to ma być miejsce, w którym są tradycje polskie - mamy czuć się tak jak u siebie w kraju. (…) dla niektórych seniorów, którzy już nie są w stanie pojechać do Polski to jest ich druga ojczyzna. Dom Polski ma różnorakie role. (...) przyjeżdżają małżeństwa aby porozmawiać po polsku, ich dzieci przychodzą do nas bo chcą mieć kontakt z Polską”
– Monika Molnar – Wiceprezes Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech p.w. św. Wojciecha
„Jeśli mówimy o Domu Polskim w Barze - Dom powinien służyć przede wszystkim dobrym relacjom sąsiedzkim, miedzy Ukrainą a Polska. Powiem szczerze, że ten Dom jest otwarty dla wszystkich. Jest dobrym wizerunkiem Polski. Ukraińcy lubią być na naszych imprezach, oni przychodzą proszą o wynajęcie sali dla swoich imprez. Dlaczego nasza sala? Bo u was jest inna atmosfera, specjalna atmosfera.”
– Małgorzata Miedwiediewa - Dom Polski w Barze
„Bardzo ważnym zadaniem (w przypadku Kazachstanu) jest łączenie dwóch różnych kultur – Azji i Europy. To są tak niesamowicie różne kultury, różny sposób bycia, mentalność. Należy znaleźć co nas łączy. (…) My mieszkamy daleko od kraju i mamy mało na co dzień do czynienia z kulturą nie tylko polska, ale też europejską. (…) Naszym zadaniem jest promowanie Polski na różnych etapach kulturowych. Najważniejszym jest teraz zachować historie aby się nie zmieniła, aby społeczność kazachska pamiętała, że to Polacy budowali wioski, żeby te nazwy (miejscowości) się zachowały aby tego nie zapomnieć trzeba wesprzeć tę pamięć, dziedzictwo i kulturę aby została na tej ziemi.”
- Katarzyna Ostrowska – Prezes Związku Polaków w Kazachstanie
„Dom Polski w Comblain-La-Tour jest specyficzny porównując do innych domów polskich. To dom polonijno-wypoczynkowy. (…) Poza misją kulturalno-patriotyczną pełnimy też rolę wypoczynkowa. W naszym domu robimy całoroczny wypoczynek dla dzieci i młodzieży. Dom jest domem dla właściwie całej polonii belgijskiej i nie tylko, ponieważ przyjeżdżają całe grupy na warsztaty czy konferencje (…) Organizujemy kolonie dla dzieci, które świetnie mówią po polsku, ale też mniej. Często rodzice z małżeństw mieszanych przysyłają dzieci na tydzień, dwa aby były w środowisku polonijnym i cały czas słuchały i mówimy po polsku. To jest ta wartość dodana”.
- Barbara Wojda – Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii, Prezes Rady Polonii Belgijskiej
„W Domu Polskim w nowym Sołońcu, tam gdzie jest najwięcej Polaków, bardzo dużo się dzieje (…). Ludzie nie robią sobie imprez w domu tylko idą do Domu Polskiego (...). Pokazywanie polskości Rumunom dało nam bardzo dużo. Organizujemy kolonie do Polski i wtedy dwie czy cztery osoby jadą z naszymi polskimi dziećmi. (…) Myślę, że ta rola domów polskich rzeczywiście mieni się – mamy wojnę - przyjmowaliśmy Ukraińców i dyplomatów. Domy polskie to są bardzo ważne miejsca, żebyśmy się czuli tak jak czujemy się tu dzisiaj w Belgii. Można przyjechać na Bukowinę i też czuć się dobrze”.
- Gerwazy Longhier – Związek Polaków w Rumunii
„Te nasze domy pełnia tę sama funkcje jak inne domy, wszędzie tam gdzie polska społeczność - scalanie polskiej społeczności. Na Zaolziu jesteśmy w tej dobrej sytuacji, ze mamy szkolnictwo polskie, z polskim językiem wykładowym, które jest w systemie szkolnictwa czeskiego (…) te szkoły też pełnią taką funkcję scalającą.”
- Helena Legowicz – Prezes PZKO
„Ważne jest dbanie o wizerunek, dobre imię państwa polskiego czyli szeroko pojęta promocja kultury i języka polskiego - to jest taki główny cel. (…) Ważne jest dbanie o relacje miedzy państwami o patrzenie w przyszłość, zadbanie o prawdę historyczną w taki powiedzmy sposób łagodny. (..) Ważną rola jest wspieranie seniorów, bo to oni przekazali nam miłość do tego co polskie, ważne jest nie zapominać o nich i tworzyć dla nich przestrzeń dla spotkań do możliwość bycia razem.”
- Alina Czirkowa – Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego – Stanisławów
ZDJĘCIA: AGATA PAWŁOWSKA © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Moderator - Zenka Bańkowska, Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
Uczestnicy:
„Mamy osoby, które się angażują, warto zwrócić uwagę, że nie są to tylko osoby młode, ale też starsze. Wspierają nas podczas wydarzeń i nie robią tego dlatego, że ktoś im powiedział tylko robią to z powołania z serca, bo chcą być w tym Domu Polskim. (…) Myślę, że trzeba to czuć, nie można być wolontariuszem gdy się tego nie lubi.”
– Xenia Frumosu – Stowarzyszenie „Dom Polski” w Bielcach, Mołdawia
„Na Zaolziu chyba tak mamy wszyscy. Nie musimy organizować wolontariatu, zastanawiać się. Tam u nas to działa wszystko automatycznie, naturalne. Dzieci udzielają się od małego, pomagając przy imprezach, przygotowując program, rodzice poprzez macierz szkolną. (…) wszyscy automatycznie pomagają. Pytanie czy trzeba pozyskać wolontariuszy u nas? Chyba nie, każdy wie w czym może pomoc, w czym jest dobry i wszyscy pomagają.”
– Andrzej Suchanek – Wiceprezes PZKO , Czechy
„Historia tego domu jest taka, że ten Dom działał dzięki wolontariatowi, dzięki ludziom dobrej woli, którzy przyjeżdżali tu aby tu pracować, organizować różne rzeczy dzięki którym on mógł działać. To jest od dziesiątek lat. Z mojego doświadczenia od tych ponad 20 lat, myślę, że trzeba ten wolontariat w jakiś sposób zainspirować, trzeba im pokazać, że to jest fajna sprawa, że robimy coś dobrego, że jednak każdy człowiek powinien poza swoimi obowiązkami dać coś dla innych (…) my mamy młodzież, na której opieramy naszą działalność. Dzisiaj jest kilkanaście osób, ale są też osoby starsze, które od 10-15 lat stale przyjeżdżają tutaj jeśli jest potrzeba pomocy. Tworzy się takie środowisko rodzinne.”
– Barbara Wojda – Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii, Prezes Rady Polonii Belgijskiej
„U mnie polskość była kultywowana od najmłodszych lat. Uczestniczyłam w Jasełkach, później zaczęłam przyjeżdżać do Comblain. Zaczęłam zdawać sobie sprawę, że to, że tu przyjeżdżam pozwala mi ewoluować. (…) Dla moich rodziców to było bardzo ważne abym się kształciła i oni bardzo doceniają to co ja tutaj robię”.
– Paulina wolontariuszka z Belgii
Przedsiębiorczość Polonii - specyfika Belgii, jako destynacji biznesowej. Wyzwania dla Polonii.
Spotkanie i dyskusja z p Wojciechem Łapiński, wieloletnim przedsiębiorcą, właścicielem portalu Porady.BE oraz Dyrektorem Wykonawczym Belgijsko-Polsko-Luksemburskiej Izby Handlowej BEPOLUX. Dawidem Janeczko, młodym przedsiębiorc, Hiszpania
ZDJĘCIA: AGATA PAWŁOWSKA © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Po trzech dniach przyszedł czas na podsumowanie spotkania przedstawicieli Domów Polskich obradujących w belgijskich Ardenach. Czym są? jaką pełnią rolę, jakie są perspektywy ich rozwoju, komu służą?... Miejsca bliskie sercu to chyba najlepsza sentencja stosunku emocjonalnego Polaków, ale nie tylko, bowiem okazuje się, że pełnią również rolę międzykulturowego emisariusza, promocji naszej tradycji wśród mieszkańców krajów ich lokalizacji, nie mających polskich korzeni. Są - co zrozumiałe - ostoją dla wszelkich aktywności Polonii i Polaków za granicą i chociaż mają różny potencjał, dysponują różnymi możliwościami, są niezbędne dla naszych rodaków niezależnie od szerokości geograficznej. Taki kawałek Polski daleko od ojczyzny. Jak ważny, uczą doświadczenia historyczne z czasów Wielkiej Emigracji, wojen światowych, politycznych ucieczek przed reżimem czy tułaczka za chlebem. Mijają wieki, zmieniają się uwarunkowania ale niezmiennym pozostaje potrzeba wspólnego miejsca, gdzie polskie sprawy są na pierwszym miejscu, gdzie słychać ojczysty język i oddycha się atmosferą polskiej kultury. Potrzebny jest Dom Polski.
ZDJĘCIA: AGATA PAWŁOWSKA © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
20 WRZEŚNIA - CZWARTEK |
||
Zorganizowany przyjazd z lotniska do Comblain-La-Tour |
||
20 WRZEŚNIA - PIĄTEK |
|
|
10.00 |
Zwiedzanie Europarlamentu i spotkanie z Europarlamentarzystami |
|
|
Obiad |
|
14.00 |
Przejazd do Comblain-La-Tour |
|
15.30 |
Zwiedzanie Ośrodka Millenium w Comblain-La-Tour – żywa historia Polonii |
|
16.00 |
Prezentacja Domów Polskich |
|
19.00 |
Kolacja - koncert |
|
21 WRZEŚNIA - SOBOTA |
||
8.00 |
Śniadanie |
|
9.00 |
Prezentacja Domów Polskich – prowadząca Anita Staszkiewicz, Zastępca Dyrektora, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” |
|
11.00 |
Debata – jak rozwijać ośrodki życia polonijnego skupione wokół Domów Polskich, możliwości współpracy i zwiększania atrakcyjności działań na rzecz Polaków i Polonii |
|
13.00 |
Obiad |
|
14.00 |
Prezentacje wybranych doświadczeń w budowaniu i zarządzaniu wolontariatem |
|
15.00 |
Debata – wolontariat – kto dzisiaj jest wolontariuszem w środowiskach polonijnych jak zarządzać wolontariuszami i budować system wolontariatu na rzecz środowisk polonijnych i angażując środowiska polonijne |
|
17.00 |
Współpraca z przedsiębiorcami: |
|
19.00 |
Kolacja |
|
22 WRZEŚNIA - NIEDZIELA |
||
9.00 |
Śniadanie |
|
10.00 |
Podsumowanie spotkania, zebranie oczekiwań i sformułowanie wniosków - zakończenie |
|
13.00 |
Obiad |
|
14.00 |
Zorganizowany przejazd na lotnisko |
|
Polska Macierz Szkolna w Belgii ma na celu promowanie kultury i tradycji polskiej w Belgii. Stowarzyszenie czyni to działając na niwie edukacji oraz angażując się w organizację przedsięwzięć artystycznych. Od 1952 r. organizacja obecna jest w życiu polskiej diaspory w Belgii. Przez należący do niej ośrodek w Ardenach przewinęło się wiele pokoleń Polaków, którzy przyjeżdżając tu nie tylko z Belgii, ale i z Niemiec, Francji i Holandii, otrzymywali porządne wychowanie, obywatelskie i patriotyczne.
Dziś misją Polskiej Macierzy Szkolnej jest przede wszystkim łączyć. Pokolenia, światopoglądy, języki i nacje. W kosmopolitycznej Belgii, przez którą w drodze za pracą lub z powodów osobistych przejeżdżają także i Polacy, nieustannie trzeba poszukiwać sposobu międzykulturowej komunikacji. Zachować swoją tradycję, ale i nasycić się tutejszą. Mówić w wielu językach, szanować się nawzajem i być otwartym na drugiego człowieka. Gośćmi ardeńskiego ośrodka Macierzy są więc nie tylko Polacy. Przyjeżdżają tu i Holendrzy, Niemcy, Francuzi i sami Belgowie. Polski Dom Millenium stał się też częścią pejzażu i tradycji maleńkiej miejscowości Comblain la Tour.
Projekt dofinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP
w konkursie Polonia i Polacy za Granicą 2024 Wydarzenia polonijne za granicą
Nazwa zadania: Domy Polskie – Polacy Polakom
Całkowita wartość projektu – 126 600 zł
Wartość dotacji – 120 000 zł
