Wernisaż wystawy malarstwa "Wileńskie Inspiracje" Roberta Bluja rozpoczął sierpniową odsłonę Lata z Kresami 2022 - projektu Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" "Festiwal Kresowa Dusza" realizowanego w murach Pułtuskiego Zamku - Domu Polonii Wspólnoty Polskiej. Tytuł wystawy zdradza jej tematykę, ale charakter twórczości Bluja inspirowanej perłą Kresów najlepiej opisze profesor Jan Wiktor Sienkiewicz (cytat z wydawnictwa Bluj. Przestrzeń i figura, Wilno 2012):
„U Bluja Wilno jest przede wszystkim tajemnicze — ale przez inny (niż u innych malarzy) rodzaj artystycznej wizji. Fragmenty wileńskiej architektury ukazują miasto bez ludzi. To zabudowa wręcz sterylna, wyidealizowana — aż nierealistyczna. Cisza panująca w tych scenach, staje się niepokojąca i nurtująca — domagająca się odpowiedzi na pytanie — gdzie jest człowiek? Być może człowiek ten pozostał w figuratywnych przedstawieniach Bluja, gdzie choć pojawia się przestrzeń, to nie ma konkretnego miejsca związanego z Wilnem. Jest tylko przestrzeń symboliczna, otwarta, niedopowiedziana, wielowątkowa, niepokojąca. Ale „sen o Wilnie”, to również przedstawienia bardziej „ciepłe”, realistyczne, bliskie w charakterze i klimacie „intymnym” pejzażom Jana Stanisławskiego. W takich pracach jak: „Motyw z kwiatami” z 2004 roku, „Domek mego taty” z 2013 roku, „Jerozolimka. Motyw zimowy z Kościołem Znalezienia Krzyża Świętego” z 2014 roku czy w przedstawieniach Ostrej Bramy pt. „Motyw wiosenny z Ostrą Bramą” z 2015 roku — odnajdujemy Wilno Roberta Bluja już nie ze snów, ale z dnia codziennego. Wilno namacalne, konkretne — z klimatem nasyconym historią i pięknem detali kostiumu architektonicznego ale i z prostotą skromnego drewnianego domku letniego pod Wilnem, zbudowanego przez ojca malarza”.
Liczymy że taka recenzja stanowić będzie dla Państwa zachętę do odwiedzenia wystawy, którą można oglądać w Dolnym Krużganku Domu Polonii w Pułtusku do do 31 sierpnia br.
Dodamy, że honory gospodarzy miejsca i wydarzenia pełnili wraz z artystą Robertem Blujem, Wiceprezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Krzysztof Łachmański i Dyrektor Domu Polonii w Pułtusku Michał Kisiel.
Robert Bluj urodzony w 1970 r. w Wilnie na Litwie w latach 1992–97 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, na wydziale malarstwa. Po ukończeniu uzyskał stopień magistra sztuki. 2014 r. w macierzystej uczelni obronił doktorat w zakresie sztuk pięknych. W 2020 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych w zakresie konserwacji dzieł sztuki, ASP w Warszawie.
W 2000 r. założył autorskie studio rysunku i malarstwa, w którym prowadzi zajęcia z dzieci, młodzieżą oraz osoby dorosłymi w zakresie rysunku, malarstwa oraz podstawki i perspektywy. Każdego roku studio organizuje młodzieżowe warsztaty i plenery malarskie. Uczniowie, którzy wyszli z pracowni Bluja kontynuują naukę na wielu wyższych uczelniach Litwy oraz w innych krajach Unii Europejskiej.
Od 2002 r. należy do związku Malarzy Litwy. W 2005 r. na podstawie decyzji Ministra Kultury Litwy (nr 2V – 520) otrzymał status twórcy sztuki.
W 2008 r. pełnił kuratora wystawy prac malarzy nowego projektu Związku Plastyków Litwy. Wystawa ta zorganizowana była w ramach Światowego Zjazdu Wilniuków. W 2011 r. brał udział w jury konkursu na „Plakat Czesława Miłosza”, zorganizowanego przez Instytut Polski w Wilnie z okazji światowego roku poety. W 2009 r. odznaczony został Medalem Związku Polaków na Litwie za zasługi w krzewieniu polskości na Litwie oraz Medalem i Dyplomem honorowym na I Międzynarodowej Wystawie Malarstwa i Grafiki „Barwy Polski w Rzymie”, który miał miejsce w Cascina Farsetti.
W 2013 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski odznaczył Roberta Bluja Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne zasługi w popularyzowaniu polskiej kultury i osiągnięć w działalności artystycznej.
Zdjęcia: © Krzysztof Piekarski SWP
O randze Wilna świadczyć mogą słowa Józefa Piłsudskiego z 1928 roku wypowiedziane do legionistów podczas ich zjazdu zorganizowanego właśnie w Wilnie: „Miasto – symbol naszej wielkiej kultury i państwowości, ongiś potęgi. Dynastia Jagiellonów, co nad wieżyczkami Krakowa i wieżami Wilna potężnie niegdyś panowała. Wilno Stefana Batorego, co uniwersytet zakładał i mieczem nowe granice wybijał. Wielcy poeci i wieszcze, co naród pieścili słowem i w czar zakuwanymi słowami życie narodowi dawali”.
Rolę Wilna ocenił też Czesław Miłosz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, który młodość spędził w Wilnie: „Dla Polaka Wilno jest nadal kolebką romantyzmu, czyli najważniejszego w polskiej historii ruchu, którego znaczenie wykracza poza literaturę”.
I jeszcze wymowne słowa papieża Jana Pawła II, wypowiedziane na spotkaniu z Polakami w kościele Świętego Ducha podczas pielgrzymki na Litwę w 1993 roku: „Nigdy w życiu nie byłem w Wilnie. (…) Przez całe moje życie, przynajmniej od czasu, kiedy doszedłem do świadomości, stale byłem w Wilnie. Byłem w Wilnie myślą i sercem. (…)”. To z kolei dowód na to, że Wilno, mimo że z niego nie pochodził, a odwiedził je dopiero podczas swojej pielgrzymki, było mu bliskie.
Dziś – po ponad siedemdziesięciu latach od czasu, kiedy Wilno przestało być polskim miastem, po licznych zmianach i przeobrażeniach – wciąż można doszukać się w tym pięknym mieście śladów polskości, jakie zapamiętali i z rozrzewnieniem wspominają mieszkający w nim przed II wojną światową Polacy. Do wybuchu wojny to właśnie oni stanowili większość, bo aż 54 proc. mieszkańców.
Łatwiej uzmysłowić sobie, z jakim dziedzictwem mamy do czynienia, przywołując po prostu nazwiska osób związanych z Wilnem. Osób, które się tam urodziły lub wychowały, działały, tworzyły lub po prostu miały styczność z miastem. Osoby te na różnym etapie swojego życia przebywały krócej lub dłużej w Wilnie: jedne w czasach dzieciństwa, inne w młodości, a jeszcze inne w wieku dojrzałym. Nie sposób wymienić wszystkich. Obok królów - zwłaszcza z dynastii Jagiellonów - to często jedne z najważniejszych osób w polskiej historii.
Oto niektórzy z nich (w nawiasach lata życia). Działacze polityczni i niepodległościowi: powstańcy insurekcji kościuszkowskiej – Jakub Jasiński (1761–1794), powstańcy listopadowi – Emilia Plater (1806–1831) i Szymon Konarski (1808–1839), powstańcy styczniowi – Ludwik Narbutt (1832–1863), naczelny wódz i główny współtwórca wolnej Polski w 1918 roku – marszałek Józef Piłsudski (1867–1935); święci Kościoła katolickiego: św. Kazimierz (1458–1484), św. Andrzej Bobola (1591–1657), św. Rafał Kalinowski (1835–1907), św. Faustyna Kowalska (1905–1938) oraz zakonnicy, kaznodzieje – Piotr Skarga (1536–1612) i Jakub Wujek (1541–1597); poeci: romantyczni – Adam Mickiewicz (1798–1855) i Juliusz Słowacki (1809–1849), dwudziestolecia – Konstanty Ildefons Gałczyński (1905–1953), Kazimiera Iłłakowiczówna (około 1892–1983), współcześni – Czesław Miłosz (1911–2004), oraz pisarze – Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887), Stanisław Cat-Mackiewicz (1896–1966), Tadeusz Konwicki (1926–2015); naukowcy: matematyk, astronom – Jan Śniadecki (1756–1830); biolog – Jędrzej Śniadecki (1768–1838); historyk – Joachim Lelewel (1786–1861), geolog – Ignacy Domeyko (1801–1889); historyk – Paweł Jasienica (1909–1970); inni przedstawiciele świata kultury: kompozytor – Stanisław Moniuszko (1819–1972), aktorzy – Zygmunt Kęstowicz (1921–2007) i Emil Karewicz (ur. 1923), śpiewak operowy – Bernard Ładysz (ur. 1922).
Mimo że Wilno leży poza granicami państwa polskiego, mimo że odchodzi właśnie ostatnie pokolenie, które miało styczność z polskim Wilnem, to jego przedstawiciele z rozrzewnieniem wspominali i wspominają spędzoną w tym mieście młodość (np. Miłosz, Kęstowicz, Ładysz). W mieście tym zawsze będzie drzemała polskość, ponieważ na zawsze pozostało tu polskie dziedzictwo narodowe.
ZADANIE PUBLICZNE FINANSOWANE JEST ZE ŚRODKÓW KANCELARII PREZESA RADY MINISTRÓW
W RAMACH KONKURSU "POLONIA I POLACY ZA GRANICĄ 2022."
kwota dotacji: 133 280,00 PLN
PATRONAT MEDIALNY
