Lato z Kresami 2022
w ramach projektu Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
Festiwal Kresowa Dusza

Koncert Kapeli "Lipka" to wydarzenie drugiego dnia "Lata z Kresami 2022" organizowanego przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w ramach Festiwalu Kresowa Dusza, w amfiteatrze Domu Polonii - Zamku w Pułtusku. Otwierający koncert Wiceprezes Wspólnoty Polskiej Krzysztof Łachmański powiedział, że Kapela Lipka to żywy dowód na to każdą muzykę da się odkrywać na nowo i tego państwu w imieniu Stowarzyszenia Wspólnota Polska życzę.

Kresy Wschodnie. Opiewane w literaturze, muzyce, uwieczniane w malarstwie. Dawne wschodnie pogranicze Polski, funkcjonujące w okresie międzywojennym i dawniej jako część polskiego terytorium państwowego, a obecnie stanowiące fragmenty obszarów państwowych Ukrainy, Białorusi i Litwy. Z własną specyficzną kulturą i obyczajem pielęgnowanym do dzisiaj. Jeżeli zatem lato, to tylko z Kresami, co zapewni Państwu cykl imprez organizowanych przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" w lipcu i sierpniu 2022 roku w ramach Festiwalu Kresowa Dusza w Domu Polonii w Pułtusku.

Znana i lubiana na całym Zaolziu kapela „Lipka” z Jabłonkowa reprezentuje Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej. W repertuarze - muzyka górali śląskich oraz innych narodów łuku karpackiego. Jak sami piszą o sobie: Jesteśmy góralską kapelą pochodzącą z Beskidu Śląskiego, która w tradycyjnych oraz zupełnie nowych aranżacjach wykonuje muzykę całych Karpat. Tworzymy też własne piosenki (te swym charkterem nawiązują do regionu, z którego się wywodzimy). Nasz repertuar to przebogata podróż przez skoczne polki i czułe walczyki Śląska Cieszyńskiego, tęskne pieśni łemkowszczyzny, zawrotne czardasze słowackie, urzekające kantyczki z okolic Jabłonkowa czy rozmiłowane melodie ukraińskie... Kapela Lipka to żywy dowód na to, że każdą muzykę da się odkrywać na nowo.

Zdjęcia - montaż: © Agata Pawłowska - Polonijna Agencja Informacyjna

Zapraszamy na relację fotograficzną

Zdjęcia: © Agata Pawłowska - Polonijna Agencja Informacyjna

Zaolzie

Termin “Zaolzie” dotyczy obszaru zachodniej części Śląska Cieszyńskiego, znajdującego się obecnie w Republice Czeskiej. Decyzją Rady Ambasadorów z dnia 28 lipca 1920 roku granica pomiędzy Polską a Czechosłowacją przebiegać miała na obszarze Śląska Cieszyńskiego. Ustalano zakres państwa po 123 latach zaborów, niestety Polsce przypadło jedynie 1000 km2 z obszaru Śląska Cieszyńskiego. Granica ustanowiona została na rzece Olzie, dlatego tereny położone za rzeką nazwane zostały Zaolziem. Z racji swojego położenia geograficznego ziemie te od stuleci były niezwykle bogate kulturowo, dzięki współistnieniu i przenikaniu się różnych kultur: polskiej i czeskiej, ale także niemieckiej, austriackiej i węgierskiej.

Kultywowanie tradycji znacząco wpłynęło na proces budzenia i formowania świadomości narodowej, a także na jej umacnianie i propagowanie. A była specyficzna - miała charakter plebejski, całkowicie ludowy i zmierzała do zachowania języka ojczystego, obrzędowości, tradycji, zwyczajów. Już wtedy folklor działał przeciwko procesom asymilacji.

W XIX wieku elementy kultury ludowej (kultura duchowa i materialna) umacniały odrębność etniczną. Zaczęto propagować działania sprzyjające zachowaniu repertuaru związanego z folklorem muzycznym. Niemałą rolę odgrywa tutaj szkolnictwo, gdzie folklor propagowano i propaguje się nadal. Znawcy tematu zauważają, że bogactwo folkloru wokalnego i instrumentalnego oraz repertuar muzyczny mogą spełniać wiele funkcji w wychowywaniu i nauczaniu młodych ludzi – od estetycznych, ogólnopoznawczych, przez poznawcz‑muzyczne, zabawowe, ekspresyjn‑twórcze, aż po integrujące. Takie działania z kolei służą naturalnemu podtrzymywaniu i zachowywaniu tradycji i kultury ludowej w danym regionie. Efekty tego pokrótce przedstawionego procesu mogliśmy zobaczyć na Festiwalu w Pułtusku.

Jabłonków

Jabłonków to miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek. Leży w regionie Śląska Cieszyńskiego, na tzw. Zaolziu, kilka kilometrów od granicy z Polską i jest najbardziej wysuniętym na wschód miastem w Czechach.

Jabłonków pozostał prężnym ośrodkiem mniejszości polskiej w Czechach – w spisie powszechnym z 1991 r. 24,5% mieszkańców przyznawało się do narodowości polskiej, zaś w 2001 roku -20,7% mieszkańców (1228 osoby spośród 5934 mieszkańców miasta).

Jabłonków jest też znanym ośrodkiem kultury górali beskidzkich. W samym mieście znajdowała się enklawa góralskiej grupy etnicznej: Jacków jabłonkowskich, czyli góralskiej szlachty mieszczańskiej, która zamieszkiwała tylko to miasto, a od reszty górali śląskich odróżniali się strojem przypominającym węgierski strój ludowy oraz gwarą, tzw. jabłonkowaniem, czyli miękką wymową sz i cz.

Od 1947 roku w Lasku Miejskim w Jabłonkowie organizowane jest „Gorolski Święto” – najstarsza i najważniejsza impreza kulturalna na tzw. Zaolziu, połączona z Tygodniem Kultury Beskidzkiej, organizowana przez PZKO (Polski Związek Kulturalno-Oświatowy).