Nie ma dnia, aby w Domu Polonii na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie nie gościła Polonia lub Polacy z zagranicy. Tym razem z radością witaliśmy władze Kongresu Polaków w Republice Czeskiej (KPwRC)i Polskiego Związku Kulturalno Oświatowego (PZKO), które reprezentowane były przez Helenę Legowicz - Prezes PZKO, Mariusza Wałacha - Prezesa KPwRC, Wiceprezesa PZKO Andrzeja Suchanka oraz Józefa Szymeczka - Wiceprezesa KPwRC. Gospodarzami spotkania byli Tomasz Różniak - Przewodniczący Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" (SWP) oraz Zenka Bańkowska - Wiceprezes Zarządu Krajowego SWP.
Rozmowy dotyczyły oczywiście sytuacji Polaków na Zaolziu, aktywności reprezentujących ich organizacji - a jest to środowisko o wyjątkowej dynamice działania we wszystkich dziedzinach polskiego życia na tych terenach - edukacji, kulturze, sporcie, inicjatywach podtrzymujących historyczną pamięć i tożsamość Polaków znad Olzy.
Współczesne standardy komunikacji wymagają nie tylko budowania relacji bezpośrednich, ale też promocji na zewnątrz. Istotnym jest, aby osiągnięcia naszych rodaków w Republice Czeskiej nie pozostawały niezauważone na świecie. Dba o to sieć ponad 80 klubów, 40 domów polskich, we wszystkich niemal gminach Zaolzia. Taka aktywność wymaga jednak wsparcia z ojczyzny, o czym dyskutowano w czasie spotkania. Wspólnota Polska jest w tym zakresie - powiemy nieskromnie - wypróbowanym partnerem od ponad 35 lat.
Musimy dodać, że nasi rodacy nie czekają na pomoc z założonymi rękami. Dużą część wydatków pokrywają z własnych środków. Do tego celu założyli Fundusz Rozwoju Zaolzia, który pozyskuje środki ze źródeł prywatnych – polskich przedsiębiorców tamtego regionu. Zdecydowana większość działań przebiega jednak w tzw. "czynie społecznym", bez zapłaty finansowej za wykonaną pracę. Z potrzeby serca.
Ponieważ koniec roku to czas na poważne plany na rok kolejny, toteż omówiono możliwe wspólne działania w pełnym spektrum polonijnych tematów.
Każda taka wizyta cieszy, przyjacielskie relacje budują nadzieje że wspólnymi siłami zdołamy utrwalać polskość wszędzie tam, gdzie żyją nasi rodacy i budować z ich pomocą autorytet naszego kraju, na który przecież solennie pracowaliśmy.
Kongres Polaków w Republice Czeskiej jest stowarzyszeniem obywatelskim, które pełni dwa główne zadania: koordynuje działalność organizacji obywateli czeskich narodowości polskiej oraz reprezentuje społeczność polską w stosunku wobec społeczeństwa większościowego, organów państwowych, samorządowych oraz mediów. Działalność organizacji obejmuje pełne spektrum życia społecznego, kulturalnego i branżowego Polaków żyjących w RC.
Został powołany do życia w marcu 1990. W jej skład wchodzi 30 organizacji i stowarzyszeń, które delegują swoich reprezentantów do tzw. Rady Przedstawicieli. Organem wykonawczym Kongresu jest składająca się z dziewięciu osób Rada Kongresu Polaków.
Kongres wydaje prasę (Głos) oraz pomaga w publikowaniu książek w języku polskim. Przy organizacji afiliowany jest Ośrodek Dokumentacyjny, gdzie gromadzi się zbiory i materiały archiwalne poświęcone czeskim Polakom. Zajmuje się teź organizacją imprez kulturalnych: akcji oraz warsztatów: dziennikarskich, młodzieżowych, europejskich. Od 2016 roku prezesem Kongresu jest Mariusz Wałach.
Cieszyńskie Towarzystwo Fotograficzne, Harcerstwo Polskie w RC, Koło Polskich Kombatantów, Klub Kultury, Klub Polski w Pradze, Macierz Szkolna w RC, Macierz Szkolna w Wędryni, MK PZKO Karwina Nowe Miasto, Polonus - Klub Polski w Brnie, Polski Związek Byłych Więźniów Politycznych, Polski Związek Kulturalno-Oświatowy, Polskie Stowarzyszenie Artystów Plastyków w Republice Czeskiej, Polskie Towarzystwo Artystyczne ARS MUSICA, Polskie Towarzystwo Medyczne, Polskie Towarzystwo Śpiewacze COLLEGIUM CANTICORUM, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Sportowe "Beskid Śląski" w RC, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenie Emerytów Polskich, Stowarzyszenie "Kurier Praski" w Pradze, Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej, Stowarzyszenie Przyjaciół Polskiej Książki, Stowarzyszenie Rodzina Katyńska, Stowarzyszenie Szkoła Polonijna w Pradze, Towarzystwo AVION, Towarzystwo Beskidzkich Kucharzy, Towarzystwo Nauczycieli Polskich w RC, Zaolzie Potrafi Zaolziańskie Stowarzyszenie Lotnicze im. Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury, Zaolziańskie Towarzystwo Fotograficzne, Zrzeszenie Literatów Polskich.
Jest stowarzyszeniem społecznym, które już 70 lat działa na korzyść zachowania tożsamości rdzennej ludności Śląska Cieszyńskiego, pielęgnując rodzime tradycje, polską kulturę oraz szerząc oświatę w języku polskim.
Dzialalność PZKO polega na: organizowaniu polskiego życia społecznego według zainteresowań członków w zakresie śpiewu, muzyki i tańca, teatru amatorskiego, sportu, regionalnych inicjatyw samokształceniowych w zakresaie historii regionu, ludoznawstwa, stosunków międzyludzkich, spraw socjalnych itp. Zapewnienie organizacyjne, lokalowe i materialne tych czynności. Prezentacja wyników czynności w postaci imprez miejscowych, obwodowych, regionalnych oraz międzynarodowych. Utrzymywanie kontaktu z żywą kulturą polską przez współpracę transgraniczną.
PZKO liczy obecnie 12 000 członków płacących składki członkowskie. PZKO jest nadal największą organizacją polską na Zaolziu i jedną z nielicznych tej wielkości w Republice Czeskiej.
Członkowie udzielają się w 81 Miejscowych Kołach PZKO uczęszczając do chórów, zespołów, klubów młodych, klubów seniora, klubów kobiet. Pracują w komisjach organizacyjnych różnych imprez ew. innych formach organizacyjnych.
Miejscowe Koła działają praktycznie w wszystkich gminach Zaolzia, posiadają 40 „Domów PZKO”, które wykorzystują do realizacji własnych programów, dorywczo i innych organizacji oraz do spotkań towarzyskich.
Prezesem PZKO jest Helena Legowicz.
Polacy stanowią tradycyjną mniejszość narodową w Republice Czeskiej. Autochtoniczna ludność polska w Republice Czeskiej żyje w zdecydowanej większości na terenie Zaolzia. Zaolzie to termin stosowany dla określenia tej czeskiej części Śląska Cieszyńskiego, która decyzją Rady Ambasadorów z lipca 1920 r. została przyznana Czechosłowacji, a w 1938 r. na okres jednego roku – przyłączona do Polski. Jest to używana głównie w Polsce potoczna nazwa zamieszkałej w dużej mierze przez Polaków zachodniej części historycznego Księstwa Cieszyńskiego, która obecnie znajduje się w Republice Czeskiej. „Zaolzie” to również symbol i pojęcie kojarzone z Polakami i polskością. W historiografii i publicystyce termin kultura zaolziańska jest równorzędny z pojęciem kultura polskiej społeczności mniejszościowej w Republice Czeskiej (a dawniej – w Czechosłowacji). W chwili obecnej chodzi o skupisko przeszło 30 000 ludzi.
Poza Zaolziem w mniejszej ilości żyją Polacy w Pradze, Czechach wschodnich i w morawskim Brnie. Najczęściej rozchodzi się o ludność napływową, który przybyła na ziemie czeskie z Polski lub z Zaolzia w celach zarobkowych i osiedliła się tu na stałe, przyjmując czeskie obywatelstwo. Ogólna liczba Polaków w Republice Czechosłowackiej wynosiła według oficjalnych danych statystycznych w 1991 r. 59 383 (0,57%), zaś w Republice Czeskiej w 2001 r. 51 968 (0,51%), a w 2011 r. 39 096 (0,37%). Należy pamiętać, że liczby te przedstawiają dane dotyczące tylko obywateli czeskich narodowości polskiej. Obok nich żyją w Republice Czeskiej jeszcze Polacy – obcokrajowcy. Najczęściej chodzi o pracowników zatrudnionych w firmach czeskich lub robotników sezonowych z trwałym lub długoterminowych pobytem w Republice Czeskiej. Konkretnie największą ilość Polaków obcokrajowców zatrudniają firmy Škoda auto Mladá Boleslav, Hunday Nošovice, kopalnie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego czy Huta Trzyniecka. W 2009 r. według danych Policji Republiki Czeskiej liczba takich osób wynosiła 20 155, co stanowiło odsetek niespełna 5% z ogólnej liczby wszystkich obcokrajowców zamieszkujących Republikę Czeską, która wynosiła wtedy 437 251 osób.
POLECAMY OBSZERNE OPRACOWANIE POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ
O POLAKACH NA ZAOLZIU
