SWP

STOWARZYSZENIE "WSPÓLNOTA POLSKA"





2025-09-15 ŚWIATOWE DNI HUMANISTYKI POLONIJNEJ. SŁOWO W HUMANISTYCE. WIELOWYMIAROWOŚĆ SŁOWA W DZISIEJSZYM ŚWIECIE NAUKI Polska

Instytut Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, z inicjatywy Polskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa „Odrodzenie” w Berdiańsku, podejmują inicjatywę organizacji Światowych Dni Humanistyki Polonijnej w celu wspierania rozwoju polskiej nauki na świecie.

Wydarzenie to ma na celu stworzenie międzynarodowej platformy wymiany i popularyzacji dorobku naukowego Polaków z całego świata w szeroko rozumianej humanistyce, w tym naukach społeczno-politycznych, poprzez:

  • umożliwienie polskim i polonijnym naukowcom prezentacji osiągnięć;
  • wzmocnienie współpracy między ośrodkami naukowymi w Kraju i za granicą;
  • popularyzację polskiej myśli humanistycznej w Polsce i poza granicami;
  • wzmacnianie tożsamości narodowej Polaków mieszkających poza krajem.

Termin: 21-22 listopada 2025 r.
Format mieszany: zdalny
Aby zgłosić udział prosimy o wypełnienie formularza elektronicznego do 30 września 2025 r.
https://forms.gle/QmMckdQCCaMQWXLE6

TEMAT PRZEWODNI ŚWIATOWYCH DNI HUMANISTYKI POLONIJNEJ WIELOWYMIAROWOŚĆ SŁOWA W DZISIEJSZYM ŚWIECIE NAUKI


W wyobraźni istnienie słowa nie jest zakładane (…).
Tym, co istnieje, nie jest wyobrażony dźwięk słowa albo wyobrażony napis,
lecz ich wyobrażeniowe przedstawienie.

Jacques Derrida
Głos i fenomen. Wprowadzenie do problematyki znaku w fenomenologii Husserla


Współczesne rozumienie słowa w lingwistyce i literaturoznawstwie charakteryzuje się dynamiką, kontekstualnością i interdyscyplinarnością. Uwzględnia się zarówno aspekty językowe, jak i kulturowe, społeczne oraz psychologiczne, co umożliwia pełniejsze zrozumienie roli słowa w komunikacji.

Lingwistyka postrzega język jako dynamiczny system, a słowa jako elementy podlegające ciągłym zmianom. Badania koncentrują się na analizie użycia języka w kontekstach społecznych, kulturowych i psychologicznych. Teoria kognitywna analizuje słowa jako elementy sieci pojęciowej w umyśle, a lingwistyka korpusowa, wykorzystując technologie komputerowe, bada rzeczywiste użycie słów na podstawie ogromnych zbiorów danych językowych.

Literaturoznawstwo analizuje słowo w kontekście tekstu, uwzględniając jego funkcje stylistyczne, symboliczne i metaforyczne. Skupia się na tym, jak słowa kształtują znaczenie tekstu, wpływają na odbiór utworu i jakie pełnią funkcje estetyczne. Koncepcja intertekstualności podkreśla, że każde słowo jest osadzone w sieci innych tekstów i znaczeń. Analizuje się, jak słowa nawiązują do innych dzieł literackich, mitów, symboli i konwencji kulturowych, uwzględniając rolę czytelnika w procesie interpretacji tekstu. Istotny wpływ na postrzeganie słowa mają również założenia dekonstrukcjonizmu, który podkreśla wieloznaczność słowa i podatność na różnorodne interpretacje.

Jednakże problematyka funkcjonalności słowa wykracza daleko poza ramy filologii, obejmując obszary humanistyki oraz nauk społeczno-politycznych, między innymi problemy dotyczące języka i dyskursu, polityki i władzy:

Jednakże problematyka funkcjonalności słowa wykracza daleko poza ramy filologii, obejmując szerokie spektrum nauk humanistycznych i społecznych, między innymi analizę języka i dyskursu, dynamikę polityki i władzy, konstruowanie tożsamości społecznych, mechanizmy perswazji i propagandy, a także rolę języka w kształtowaniu kultury i pamięci zbiorowej:

  • relacje między językiem, władzą i ideologią – jak język kształtuje i odzwierciedla relacje władzy, ideologie i konstrukty społeczne w różnych kontekstach?
  • język w mediach i komunikacji – jak zmienia się język mediów i komunikacji w kontekście nowych technologii, platform cyfrowych i globalizacji?
  • kulturowe i historyczne uwarunkowania języka – jakie są kulturowe i historyczne uwarunkowania użycia języka w różnych kontekstach społecznych i jak wpływają one na konstruowanie tożsamości i pamięci zbiorowej?
  • etyczne implikacje użycia języka – jakie są etyczne implikacje użycia języka w badaniach humanistycznych i społecznych, w tym w kontekście propagandy, dezinformacji i manipulacji?
  • wpływ kultury na postawy i wartości – jak kultura popularna i inne formy kultury wpływają na kształtowanie postaw, wartości i tożsamości społecznych?
  • różnorodność kulturowa i tożsamość – jakie są wyzwania i możliwości związane z badaniem różnorodności kulturowej i tożsamości, w tym w kontekście migracji i diaspor?
  • słowo i ideologia w polityce – jakie są związki między językiem, ideologią i władzą w dyskursie politycznym?
  • analiza zjawisk politycznych – w jaki sposób analizować i interpretować zjawiska polityczne z perspektywy teorii krytycznej, postkolonialnej, feministycznej i innych perspektyw teoretycznych?
  • etyczne implikacje metod badawczych – jakie są etyczne implikacje stosowania różnych metod badawczych w humanistyce i naukach społecznych?
  • interdyscyplinarność i cyfryzacja badań – jakie są wyzwania i możliwości związane z interdyscyplinarnością i cyfryzacją badań humanistycznych i społecznych?

Powyższe zagadnienia ukazują, jak badania nad funkcjonalnością słowa wykraczają poza filologię, stając się kluczowym elementem interdyscyplinarnej refleksji nad językiem jako narzędziem kształtowania rzeczywistości. W obliczu przemian technologicznych i społecznych, analiza słowa zyskuje na znaczeniu, oferując cenne narzędzia do rozumienia współczesnych mechanizmów komunikacji, władzy i tożsamości.



Zapraszamy do udziału

Osoba kontaktowa: Olexiy Sukhomlynov o.sukhomlynov@uw.edu.pl