DZIEŃ PIERWSZY

---

Msza Św. w intencji Ojczyzny
Miejsce: Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie Świętojańska 8, 00-278 Warszawa

Złożenie kwiatów na grobach Ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Ks. Prymasa Józefa Glempa, Ignacego Jana Paderewskiego
Msza Św. w intencji Ojczyzny.

Kard. Kazimierz Nycz przewodniczył w archikatedrze warszawskiej mszy świętej dla uczestników VI Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy, który odbywa się w Warszawie. Mszę św. koncelebrowali bp Piotr Turzyński, delegat KEP ds. Duszpasterstwa Polonii i Emigracji, ks. Leszek Kryża TChr z Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie oraz duszpasterze posługujący wśród Polonii w różnych krajach.

W słowie skierowanym do przedstawicieli Polonii kard. Kazimierz Nycz podkreślał jedność i powszechność Kościoła dla wszystkich wiernych, bez względu na przynależność narodową i kraj, w którym żyją, co dotyczy także Polaków rozsianych po całym świecie. Wskazał, że Kościół jest duchowym fundamentem dla bycia razem Polaków żyjących poza granicami Ojczyzny. Przez to, że Kościół jest jeden, święty i apostolski, a w taki Kościół wierzymy, chcemy powiedzieć, iż mimo istnienia na wielu kontynentach i wśród wielu narodów i kultur, jest on powszechny. Źródłem tej jedności jest Jezus Chrystus oraz apostołowie, na których fundamencie Kościół jest zbudowany – tłumaczył metropolita warszawski.

Zwrócił przy tym uwagę, że Msza św. w intencji Polonii sprawowana jest w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Oni między sobą się różnili w wielu aspektach, ale trudno sobie wyobrazić Kościół dziś, po dwóch tysiącach lat, gdyby u jego początku nie stanął ten, którego wybrał Pan Jezus jako Skałę; bez Piotra, na którego wierze Chrystus zbudował swój Kościół; równocześnie trudno go sobie wyobrazić bez Pawła, który dołączył do grona apostołów i zaniósł naukę Ewangelii do ludzi całego ówczesnego świata – przypomniał kard. Nycz.

I mimo, że się różnili a czasem nawet bardzo spierali, jaki porządek nauczania przyjąć, to przecież mieli swoją Jerozolimę, swój Wieczernik, spotykali się i rozmawiali, czasem bardzo stanowczo, po to, aby osiągnąć jedność i z tą jednością wyjść do całego Kościoła, który jest jeden – dodał kardynał.

Zastrzegając następnie, że analogia jest daleka, kard. Nycz powiedział, że odbywający się w Warszawie VI Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy jest też wyrazem jedności i radości ze spotkania. Ale pewnie w wielu kwestiach, o których rozmawiacie, jest też kongresem podejmowania konkretnych problemów, żeby wyjechać stąd w jeszcze większej jedności i tę jedność Polaków za granicą budować w różnorodności kultur, języków i religii – mówił metropolita warszawski.

Przypomniał, że w 1995 r., w szczycie wojny na Bałkanach, papież Jan Paweł II wygłosił na forum ONZ przemówienie, które poświęcił umiejętności życia w świecie różnorodnym pod względem narodowym, religijnym, kulturowym. Wtedy nam się wydawało, że mówi do wszystkich, tylko nie do nas. A mówił to w kontekście wojny, gdy ludzie zamiast się uczyć żyć wspólnie i ze sobą rozmawiać, woleli czystki etniczne, przesuwanie granic itd. – wskazał.

Dzisiaj, gdy wokół nas toczy się wojna w Ukrainie i kiedy przyjęliśmy – Bogu niech będą dzięki – parę milionów ludzi, którzy w pierwszym etapie tej wojny przyszli do naszej Ojczyzny i duża część z nich została, także jesteśmy zaproszeni do tego, żeby budować jedność – w sytuacji, gdy wychodzisz na ulicę i słyszysz różne języki, widzisz ludzi różnych religii, i my w tym wszystkim musimy się znaleźć. Bo jesteśmy dziećmi tego samego Boga – tłumaczył kard. Nycz.

Jak wskazał, to uczenie się jedności w różnorodności jest niewątpliwie zadaniem i święci Piotr i Paweł, obdarzeni wieloma talentami i charyzmatami, potrafili ubogacać Kościół, nieść do na wszystkie kontynenty, a równocześnie być ludźmi Kościoła powszechnego.

Kardynał podziękował duszpasterzom, którzy wyjeżdżają z Polski do tych krajów, w których ich opieka jest żyjącym tam Polakom potrzebna. Podkreślił, że przyczyniają się oni w mądrym sensie tego słowa do podtrzymywania ducha patriotyzmu oraz budowania jedności w kulturze i religii.

Natomiast Kościół jest taki sam w Niemczech, Francji, Londynie, Stanach Zjednoczonych czy Australii. I jako taki musi być źródłem jedności, bo nie ma Kościoła polskiego, australijskiego czy angielskiego. Jest tylko jeden Kościół, ten sam, Chrystusowy, w Polsce, Australii i Anglii. Jeżeli w ciągu wieków ludzie próbowali podporządkowywać Kościół takim czy innym interesom narodowym, to zawsze z tego wynikało wiele kłopotów i zła – zaznaczył kard. Kazimierz Nycz.

VI Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy odbywa się w Warszawie od 29 czerwca do 2 lipca. Jego organizatorami są Rada Polonii Świata i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.

Spotkanie jest okazją do przeprowadzenie bilansu minionych lat w środowiskach polskich mniejszości narodowych, w tym sukcesów mogących być przykładem dla innych i określenia stojących przez Polonią wyzwań. To także czas namysłu nad samorządnością, statusem i sytuacją struktur polonijnych, a ponadto rozważenia roli młodzieży polonijnej w promowaniu polskości i więzi z Ojczyzną.

W programie Zjazdu są m.in. spotkania z władzami państwowymi i parlamentarzystami w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Sejmie, debaty na temat różnych aspektów życia polonijnego (rola oświaty, polonijna kultura, misja duszpasterstwa, przedsiębiorczość i inicjatywy gospodarcze) oraz wizyty w miejscach pamięci, w tym złożenie kwiatów na grobach Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Józefa Glempa i Ignacego Jana Paderewskiego.

REALIZACJA: POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Zdjęcia: Agata Pawłowska © Polonijna Agencja Informacyjna SWP

Inauguracja zjazdu
Miejsce: Sala Plenarna Sejmu RP (11.45-14.30)

STREAMING-REALIZACJA: POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Występowali na inauguracji Zjazdu

Małgorzata Gosiewska – Wicemarszałek Sejmu RP

Jan Dziedziczak - Pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą
Jarosław Narkiewicz - Przewodniczący Rady Polonii Świata
Dariusz Piotr Bonisławski - Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”

Henryk Kowalczyk - Minister – Członek Rady Ministrów
Piotr Wawrzyk - Wiceminister Spraw Zagranicznych
Robert Tyszkiewicz - Przewodniczący Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą
Kazimierz Michał Ujazdowski - Przewodniczący Senackiej Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą
Ks. bp dr hab. Piotr Turzyński - Delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej

Małgorzata Kwiatkowska - Rada Naczelna Polonii Australijskiej
Ks. Zdzisław Malczewski - przedstawiciel Polonii Ameryki Łacińskiej
Tadeusz Adam Pilat - nestor ruchu polonijnego Organizator III, IV i V Zjazdu PiPzZ
Frank Spula - Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej
Waldemar Tomaszewski - Przewodniczący ZPL, Poseł do Parlamentu Europejskiego
Janusz Tomczak - Prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej
Edward Trusewicz - Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych

To państwo budujecie na obczyźnie dobre imię Polski, jako kraju ludzi przedsiębiorczych i ambitnych, a równocześnie solidarnych - napisała w liście do uczestników VI Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Zapewniła, że „pielęgnowanie więzi z Polakami na świecie stanowi jeden z priorytetów Sejmu”.

Od sesji inauguracyjnej rozpoczął się w czwartek w Sejmie VI Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. Obrady potrwają do niedzieli. Honorowy patronat nad zjazdem objął prezydent Andrzej Duda. List do uczestników Zjazdu skierowała marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Odczytała go wicemarszałek Małgorzata Gosiewska.

List do uczestników Zjazdu skierowała marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Odczytała go wicemarszałek Małgorzata Gosiewska. Podczas moich wizyt zagranicznych szczególnie cieszą mnie spotkania z rodakami. Zawsze są dla mnie źródłem wiedzy o życiu w odwiedzanych przez mnie krajach, o losach Polaków w różnych zakątkach świata, o ich sukcesach i o problemach, z jakimi się borykają— napisała w liście Witek.

Przytoczyła słowa prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który mawiał: „Warto być Polakiem”. Polacy wiedzą, czym jest prawdziwa miłość do Ojczyzny, jak ją pielęgnować, jak o nią walczyć, zarówno w kraju jak i poza jego granicami. Nasz naród zna cenę wolności, potrafi jak nikt wspierać tych, którzy są jej bestialsko pozbawiani. Dawali temu wyrazy wielokrotnie przez wieki, walcząc za wolność naszą i waszą. Dzisiaj bezinteresownie angażując się w pomoc Ukrainie, niosąc wsparcie prześladowanym Polakom zamieszkałym na Białorusi czy walczącemu z reżimem narodowi białoruskiemu — wskazała marszałek Sejmu.

Przypomniała, że „tegoroczny Zjazd nabiera szczególnego znaczenia, odbywa się bowiem w bardzo trudnej sytuacji - nie tylko dla Ukrainy, ale również dla Polski, regionu, Europy i świata”.

Wasza obecność świadczy o tym, jak wielką troską otaczacie sprawy Ojczyzny. W obliczu wyzwań włączacie się w dyskusję and tym, co najdroższe naszym sercom. Nad Polską, jej teraźniejszością i przyszłością — napisała Witek zwracając się do Polonii. Jak dodała, „jesteśmy prawdziwie dumni z osiągnięć Polaków za granicą, gdyż są one wizytówką naszego kraju na arenie międzynarodowej”. Bez względu na dystans geograficzny, nieprzerwanie szczycimy się waszą odwagą i determinacją. Kiedy z troską walczycie o zachowanie narodowej tożsamości, o swoje niezbywalne prawa. Kiedy odnosicie spektakularne sukcesy w rozmaitych dziedzinach, co upamiętniają liczne inicjatyw, jak chociażby konkurs „Wybitny Polak” Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego. Szczególnie cieszą mnie osiągnięcia młodych Polaków za granicą. Zawsze z przyjemnością kieruję słowa uznania do laureatów i uczestników kolejnych edycji konkursu „Być Polakiem” — zaznaczyła Witek.

Marszałek Sejmu oceniła, że „działania Polaków za granicą, niewątpliwie służą promocji naszej Ojczyzny”. To państwo budujecie na obczyźnie dobre imię Polski, jako kraju ludzi przedsiębiorczych i ambitnych, a równocześnie solidarnych, otwartych na potrzebujących. Jesteście ważnymi partnerami w kreowaniu polityki zagranicznej, szczególnie polskiej. W promowaniu polskiej kultury, dziedzictwa minionych pokoleń oraz polskiego wkładu w życie kulturalne, gospodarcze i społeczne na całym świecie — podkreśliła. Dodała, że „więź między macierzą i Polakami przebywającymi za granicą jest niezwykle silna i ważna”.

W każdej możliwej formie wspieranym naszych rodaków, w ramach dialogu dyplomatycznego i parlamentarnego. Finansowo w obszarze infrastruktury polonijnej, szkolnictwa, kultury i w wielu innych aspektach — napisała marszałek Witek. Wskazała, że „budowanie potencjału środowiska polskiego za granicą łączy się ze szczególną dbałością o młode pokolenie. Kierujemy do nich przekaz oparty o rodzimy język i kulturę oraz tradycję, a także tworzymy nowe instrumenty, celem wspierania rozwoju osobistego i tożsamościowego, tworzenia stabilnego środowiska rozwoju polskich dzieci i młodzieży" — dodała marszałek Sejmu.

- Naszym obowiązkiem jest pamiętać o tych Polakach, którzy pozostali na Białorusi i w Rosji, tam sytuacja Polonii jest bardzo zła - mówił w czwartek w Sejmie, podczas inauguracji VI Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy minister w KPRM Henryk Kowalczyk.

Pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą Jan Dziedziczak podkreślił w swoim wystąpieniu, że zorganizowanie Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy w Sejmie jest przykładem najwyższego, możliwego szacunku, jakim polskie państwo darzy przedstawicieli Polonii na całym świecie. dODAŁ, że poza granicami kraju żyje 1/3 polskiego narodu. Zwrócił uwagę, że poprzedni Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy miał miejsce pięć lat temu, czyli w 2018 roku. Dziedziczak mówił, że w ciągu tych pięciu lat bardzo wiele się zmieniło i wydarzyło. Wskazał w tym kontekście na epidemię koronawirusa i wybuch, a właściwe kolejny etap, wojny w Ukrainie. "To wydarzenie, które też definiuje naszą działalność, działalność każdego Polaka na świecie. Żaden polski patriota nie może być obojętny wobec tego wydarzenia, Ukraina walczy o "wolność naszą i waszą" i naszym obowiązkiem jest mówienie wolnemu światu o prawdziwym obliczy Rosji, prawdziwym obliczu Putina, o tym jak straszna jest ta wojna (w Ukrainie). Że jest to wojna jednoznacznie, wyłączne zawiniona przez agresora, przez Rosję, przez Władimira Putina, to jest też bardzo ważne, polskie, patriotyczne zadanie na świecie" - powiedział Dziedziczak.

Przewodniczący Rady Polonii Świata Jarosław Narkiewicz również zwracał uwagę na rosyjską agresję na Ukrainę, a także podkreślał, że Polacy na Białorusi poddawani są represjom. "Na pewno w naszej agendzie zjazdu będzie miejsce na wyrażenie solidarności z naszymi rodakami na Białorusi i nie tylko" - zapowiedział. Podkreślił, że we współczesnym świecie szczególnie ważne są również tradycyjne wyzwania stojące przez organizacjami Polaków poza granicami kraju, takie jak zachowanie polskiej tożsamości. "Nowoczesność potrzebuje tradycji; należy pamiętać, skąd przyszliśmy, jak drogą idziemy i dokąd zmierzamy" - powiedział Jarosław Narkiewicz.

Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski wskazywał na represje jakim poddawani są Polacy m.in. na Białorusi. "To tu, na tych krzesłach powinni siedzieć dziś nasi przyjaciele Andżelika Borys, Andrzej Poczobut, a obok nich działacze organizacji polonijnych z Rosji. Niestety, to trudne, ale duchem i czynem, na ile to jest możliwe, jesteśmy z nimi głęboko wierząc, że tocząca się historia doprowadzi do rychłego spotkania z nimi. Wierzymy w to bardzo" - powiedział Bonisławski

Jak przypomniał prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Dariusz Piotr Bonisławski , po uzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. władze państwowe II RP prowadziły politykę proemigracyjną. W 1922 r. z inicjatywy MSZ powstała Rada Opieki Kulturalnej, do której weszły instytucje krajowe zajmujące się Polonią oraz przedstawiciele ministerstw. W 1924 r. Związek Obrony Kresów Zachodnich wysunął ideę zwołania zjazdu Polonii, a w 1925 r. powstał Komitet Organizacyjny Zjazdu Polaków z Zagranicy, który rozpoczął starania o utworzenie organizacji skupiającej Polaków za granicą.

Pierwszy Światowy Zjazd Polaków z Zagranicy odbył się w dniach 14-18 lipca 1929 r. w Warszawie. Uczestniczyło w nim 98 delegatów z 18 krajów (m.in. 25 z Niemiec, 22 z USA) oraz 5 z Wolnego Miasta Gdańska; nie dopuszczono delegatów z ZSRR; delegaci z Litwy nie dostali wiz wyjazdowych; nie wykorzystano puli 38 mandatów dla Polonii w USA.

Poprzedni, V Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy, odbył się w Warszawie w 2018 r. W tym spotkaniu rodaków z całego świata wzięło udział ponad 600 uczestników z 44 krajów, reprezentujących blisko 200 organizacji, którzy obradowali w siedmiu tematycznych forach nad istotnymi dla środowisk polonijnych sprawami.

Minister w KPRM, przewodniczący Rady Krajowej Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Henryk Kowalczyk mówił, że Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy jest po to, aby przedstawiciele rządu i parlamentarzyści wsłuchiwali się w potrzeby Polonii. Kowalczyk również podkreślił, że w bardzo złej sytuacji jest Polonia na Białorusi czy w Rosji. "Powinniśmy bardzo mocno pamiętać o tych Polakach, którzy tam pozostali, którzy, nawet gdy chcieli, nie mogli dzisiaj tutaj przyjechać. To jest nasz obowiązek, aby pamiętać o wszystkich" - powiedział minister. Zwracał też uwagę na wkład Polaków za granicą w przekonywanie różnych rządów, że należy przeciwstawić się rosyjskiej agresji na Ukrainę. Kowalczyk zapewniał też, że Polska z otwartymi ramiona przyjmuje wszystkich Polaków, którzy chcą wrócić do ojczyzny. Jak przypomina Stowarzyszenie "Wspólnota Polska", po uzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. władze państwowe II RP prowadziły politykę proemigracyjną. W 1922 r. z inicjatywy MSZ powstała Rada Opieki Kulturalnej, do której weszły instytucje krajowe zajmujące się Polonią oraz przedstawiciele ministerstw. W 1924 r. Związek Obrony Kresów Zachodnich wysunął ideę zwołania zjazdu Polonii, a w 1925 r. powstał Komitet Organizacyjny Zjazdu Polaków z Zagranicy, który rozpoczął starania o utworzenie organizacji skupiającej Polaków za granicą.

Zwracamy się do wszystkich, którzy dysponują inicjatywą ustawodawczą o dokonanie przeglądu i wyraźną nowelizację wszystkich przepisów dot. Polonii i Polaków za granicą — powiedział w Sejmie wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata Tadeusz Adam Pilat. Brak jest kompleksowej ustawy o Polonii — zwrócił uwagę.

Wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata wskazał, że „w polskim prawodawstwie istnieją różne przepisy dot. Polonii, np. przepisy paszportowe, ustawa o Karcie Polaka, repatriacji”. Brak jest jednak całościowej, kompleksowej ustawy o Polonii i Polakach za granicą" Dodał, że „Kodeks wyborczy też traktuje Polaków, zamieszkałych za granicą, co najmniej niedostatecznie”.. Zwracamy się do pani marszałek, do sejmowych i senackich komisji, do Kancelarii Prezydenta, do wszystkich, którzy dysponują inicjatywą ustawodawczą o dokonanie przeglądu i wyraźną nowelizację wszystkich przepisów dot. Polonii i Polaków za granicą — powiedział Adam Tadeusz Pilat.

Zaznaczył, że „ogromna większość polonijnych struktur skupia Polaków wszystkich opcji politycznych, i dlatego działają ponad podziałami”. Zapewniamy, my się nie bawimy w politykę, jesteśmy absolutnie z wszystkich opcji. Uważamy, że pozostająca poza granicami Ojczyzny jedna trzecia narodu polskiego zasługuje na właściwe przepisy prawne i właściwe miejsce w Konstytucji RP. Liczymy na to, że decyzje w tych sprawach zapadną tu, w Sejmie, ponad wszelkimi podziałami.

Zdjęcia: Agata Pawłowska © Polonijna Agencja Informacyjna SWP

Uroczysty koncert Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze"
Miejsce: Siedziba „Mazowsza” w Otrębusach

„Mazowsze” to jeden z największych na świecie zespołów artystycznych, który od blisko 75 lat prezentuje stylizację polskiego folkloru w postaci widowiska muzycznego zawierającego elementy muzyki i tańca. Motywy ludowe oraz charakterystyczne dla danych regionów figury taneczne stanowią podstawę budowania poszczególnych suit ze zgrabnie skomponowaną choreograficzną opowieścią. Nazwa wywodzi się od centralnego regionu Polski – Mazowsza, jednak repertuar zespołu szybko rozszerzył się o folklor innych regionów. „Mazowsze” stało się fenomenem i zyskało tytuł Ambasadora Kultury Polskiej.

Wieczorem, w podwarszawskich Otrębusach, uczestnicy VI Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy wzięli udział w uroczystym koncercie Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”.

„Mazowsze” zawsze przyjmowane jest entuzjastycznie przez Polonię i Polaków. Ogromna w tym zasługa twórców grupy – cenionego kompozytora i miłośnika ludowej twórczości Tadeusza Sygietyńskiego oraz przedwojennej aktorki sceny filmowej i kabaretowej Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej, która po śmierci męża przez ponad 40 lat kierowała Zespołem. Dzięki tej parze wspaniałych ludzi, wielkich artystycznych osobowości, powstało dzieło, będące do dzisiaj jedną z najpiękniejszych wizytówek Polski.

Mimo upływu czasu „Mazowsze” nie zatraciło nic z indywidualnego, niepowtarzalnego brzmienia, pozostając wierne idei swoich założycieli – uchronienia od zapomnienia i propagowania wśród różnych narodów naszych regionalnych pieśni, tańców, obrzędów i zwyczajów. Zespół nie ustaje w poszukiwaniu nowych form artystycznego wyrazu.

Zdjęcia: Agata Pawłowska © Polonijna Agencja Informacyjna SWP