"Lato z Polską"

program dla dzieci i młodzieży
ze środowisk polskich i polonijnych
realizowany przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska"














czerwiec-lipiec 2019 "LATO Z POLSKĄ" W GRONOWIE Stowarzyszenie "Wspólnota Polska"

Kujawsko-Pomorski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Toruniu jest organizatorem "Lata z Polską" w Gronowie, w Zespole Szkół, Centrum Kształcenia Ustawicznego. Wakacyjny wypoczynek potrwa od 24 czerwca do 13 lipca i biorą w nim udział dzieci i młodzież - wraz z opiekunami - z Żółkwi na Ukrainie. Łącznie 40 osób.

Upalne dni dzieci spędzają nad jeziorem Kamionki, które jest blisko położone od Gronowa. Sprawia to im ogromną frajdę i radość co widać na dołączonych zdjęciach. Wieczory z kolei wypełniają gry i zabawy sportowe na kortach boiska „Orlik”

W planie na najbliższe dni są konkursy piosenkarskie, malarskie ale wtedy gdy miną "afrykańskie upały" jakie zapanowały w Polsce.



TORUŃ

Po fali upałów jakie nawiedziły Polskę przyszła chwila ochłodzenia - aura sprzyja zwiedzaniu. Młodzież z Zółkwi poznała miasto Toruń, jego historię, kulturę i osobliwości. Z wieży ratuszowej urzeka ich widok średniowiecznych obiektów. Kilka zatem słów o starym mieście.

Toruń jest jednym z najstarszych miast Polski (prawa miejskie uzyskał w 1232 roku). W czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów Toruń był jednym z najbogatszych i zarazem jednym z czterech największych miast Królestwa Polskiego, miastem królewskim i hanzeatyckim, które uzyskało w 1365 roku prawo składu u[. Miastem posiadającym autonomiczne uprawnienia polityczne, w tym m.in. prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla. Toruń to miejsce urodzenia Mikołaja Kopernika.

Początek współczesnemu miastu dali Krzyżacy w 1230 roku, dla których był on punktem wyjścia do podboju plemion pruskich i tworzenia państwa krzyżackiego. Pierwszą wzmiankę historyczną o Toruniu zawiera dokument lokacyjny z 28 grudnia 1232 roku wystawiony przez Hermana von Salza, mistrza krzyżackiego.

W 1236 roku, z powodu częstych powodzi nawiedzających te nisko położone tereny, miasto przeniesiono w górę rzeki, w miejsce jego obecnego położenia. Pierwotnego miasta poszukiwano od lat 1970., jednak dopiero na podstawie badań opublikowanych w 2018 roku ustalono, że owa pierwotna lokalizacja miasta położona była ok. 10 km na zachód od obecnej starówki, nad dogodną przeprawą przez Wisłę, na południe od współczesnej wsi Stary Toruń. Pierwotne miasto zajmowało obszar wielkości ok. 500 na 200 metrów.

Nowe terytorium miasta określał odnowiony przywilej chełmiński z 1251 roku, wystawiony w miejsce starego, zniszczonego w pożarze. 13 sierpnia 1264 roku nadano prawa miejskie drugiej osadzie – Nowemu Miastu, od wschodu stykającemu się ze Starym Miastem. W 1454 roku oba miasta połączono, zachowując jednak dzielące je mury obronne.

W 1454 roku wybuchło powstanie antykrzyżackie, zburzono zamek krzyżacki. Był to początek polsko-krzyżackiej wojny trzynastoletniej. Dla wzmocnienia poparcia szlachty król polski w 1454 roku nadał słynne przywileje szlacheckie. Stało się to na Zamku Dybowskim, w podmiejskiej osadzie Nieszawa (obecnie dzielnica Torunia). 6 marca 1454 roku król Kazimierz IV Jagiellończyk na wniosek poselstwa Związku Pruskiego wydał akt inkorporacji Prus do Królestwa Polskiego i wcielił Toruń do Polski.

Okres XVI i 1. poł. XVII w. to czas szybkiego rozwoju Torunia. Miasto bogaciło się na handlu wiślanym, składzie soli i towarów solonych, wielkich dorocznych jarmarkach międzynarodowych. W 1557 roku Toruń stał się oficjalnie miastem luterańskim i jednym z ważniejszych ośrodków protestantyzmu w Rzeczypospolitej. W pierwszej połowie XVII w. Toruń, jako jedno z kilku największych i najbogatszych miast Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zamieszkiwało, w zależności od szacunków, od ok. 12 tys. do 20 tys. mieszkańców.






CIECHOCINEK

Wycieczka do Ciechocinka była zarazem atrakcją turystyczną jak też lekcją historii. Historia ciechocińskich źródeł solankowych sięga bardzo odległych czasów. Jednak jako najstarsze uważa się zapiski z XIII wieku. W roku 1235 książę Konrad I Mazowiecki wystawił dokument, w którym przekazał w wieczną dzierżawę sprowadzonemu przez siebie Zakonowi Krzyżackiemu dwie warzelnie soli, za co był on (zakon) zobowiązany do świadczenia deputatów solnych dworom księcia i biskupa. Data przełomową w historii Ciechocinka był rok 1836, kiedy w miejscowym zajeździe zainstalowano cztery miedziane wanny lecznicze. Z solankowych kąpieli skorzystało wtedy 120 osób. Dało to początek Zakładowi Zdrojowemu, który był zalążkiem uzdrowiska. Od tego roku miasto zaczyna zyskiwać sławę jako uzdrowisko.

Niezwykłą atrakcją, szczególnie dla chłopców w upalne czerwcowe dni była też wizyta strażaków z pokazem urządzeń gaśniczych. Woda okazała się bardzo pożądana!



CHEŁMNO

Wycieczka do Chełmna to w pełnym znaczeniu spotkanie z historią. Nazwa miasta Chełmno jest bardzo stara i ma charakter topograficzny – pochodzi od słowa chełm, oznaczającego „wzgórze”. Chełmno – to dosłownie osada na wzgórzu. Najstarszy zapis to Chołmien. Od tej nazwy powstały niemieckie nazwy Colmen, a potem Culm.

Pierwotnie gród chełmiński znajdował się na górze św. Wawrzyńca w obecnej wsi Kałdus. W XI wieku Piastowie wznieśli tam obronny gród wyznaczający prawdopodobnie północny punkt ówczesnej granicy ich państwa. Budowa katedry w tym miejscu, potwierdzona odkryciem pozostałości bazyliki romańskiej z XI w. (niedokończonej ze względu na reakcję pogańską), świadczy o nadzwyczajnej wadze grodu w tym okresie który do XII w. pełnił funkcję grodu kasztelańskiego.

W połowie XIII wieku przeniesione na obecne miejsce, z lokacją na surowym korzeniu. Odtąd rozpoczął się największy rozwój miasta, które wstąpiło do Hanzy, jednak nie zyskało tak dużego znaczenia jak Toruń. Od 1466 na mocy II pokoju toruńskiego miasto pozostało w granicach Prus Królewskich. Od 1473 i ponownie, reaktywowane po upadku, od 1692, działała tutaj Akademia Chełmińska – szkoła średnia współpracująca z Akademią Krakowską. W XVIII w. Chełmno podupadło, w 1772 znalazło się w zaborze pruskim. Od 1806 w Księstwie Warszawskim, 1815 w Prusach (Wlk. Ks. Poznańskie), 1817 w Prusach Zachodnich. W XIX wieku miasto intensywnie rozwijało się, mimo że nie powstały w Chełmnie żadne większe fabryki (poza browarem i cegielnią). W tym okresie wybudowano w Chełmnie większość zachowanych do dziś kamienic. Do Polski Chełmno powróciło 22 stycznia 1920 roku.

Chełmno jest wyjątkowo bogate w zabytki, zachowało się tutaj sześć gotyckich kościołów, prawie nienaruszony średniowieczny układ urbanistyczny oraz prawie cały obwód murów miejskich, renesansowy ratusz, a także wiele kamienic, z których najstarsze sięgają XIII w. 20 kwietnia 2005 roku Stare Miasto zostało wpisane na listę Pomników historii. Zabytki Chełmna znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. To one stanowiły główną atrakcję wycieczki dla młodzieży z ukraińskiej grupy "Lata z Polską". Jako ciekawostkę należy dodać, że była również okazja wysłuchania hejnału z wieży ratuszowej - pieśni "Wisła" powstałej w 1863 roku, której autorem jest Ignacy Danielewski

Chełmno zwane jest również miastem zakochanych. Do niedawna niewiele osób wiedziało, że od paru wieków w chełmińskiej Farze przechowywane jest relikwia św. Walentego. Relikwia od dawna słynęła z cudów. W 1630 roku Jadwiga z Czarnkowa Działyńska z wdzięczności za pomoc w uzdrowieniu córki za przyczyną św. Walentego kazała wykonać wspomniany relikwiarz, na którym widnieje napis: „Bogu w Troicy Św. Jedinemu św. Walentemu Męczennikowi Jadwiga z Czarnkowa Działyńska starościna bratyańska jasieniecka za doznaną pomoc w chorobie córki mojej przez przyczynę św. Walentego Męczennika Chrystusowego ku cci tegoż Świętego ten upominek ofiaruję. 22 maja roku 1630”. Od kiedy i Polskę owładnęła moda obchodzenia „Walentynek”, chełmińska relikwia nabrały nowego znaczenia. 14 lutego 2002 roku po prawie 200 latach ponownie została wystawiona. Zapoczątkowano w ten sposób w mieście uroczyste Obchody Dnia Świętego Walentego.



GDAŃSK

Gdańsk - miasto położone nad Morzem Bałtyckim u ujścia Motławy do Wisły nad Zatoką Gdańską. To miasto o ponad tysiącletniej historii, którego tożsamość na przestrzeni wieków kształtowała się pod wpływem różnych kultur. Gdańsk był też ważnym ośrodkiem kulturalnym, uznawany jest za symboliczne miejsce wybuchu II wojny światowej oraz początku upadku komunizmu w Europie Środkowej.

Na terenie miasta znajdują się liczne zabytki architektury: Ratusz Głównego Miasta, Dwór Artusa, Dom Uphagenów, Bazylika Mariacka Wniebowziecia NMP zwana "Koroną Gdańska" i w Starym Mieście - Wielki Młyn, Ratusz Starego Miasta, kościół św. Katarzyny.

W Gdańsku odbywają się największe na świecie międzynarodowe targi bursztynu i wyrobów bursztynowych.





Janina Binczak
Sekretarz Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Toruniu
Zdjęcia: Anna Kaźmierczak.



LATO Z POLSKĄ - ZESTAWIENIE DZIAŁAŃ




Przedsięwzięcie finansowane ze środków otrzymanych od Kancelarii Senatu
w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.