W minioną sobotę, na placu przed supermarketem, przedstawiciele Koła w Gryfinie Zachodniopomorskiego Oddziału w Szczecinie Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” rozpoczęli zbiórkę publiczną mającą na celu pomoc Ukrainie, w tym miasta Kałusz. Dlaczego właśnie Kałusz? Otóż w 1945 r. do Gryfina nad Odrą przybyła duża grupa Polaków z powiatowego miasteczka Kałusz, położonego w województwie stanisławowskim. I tak w tej nowej "małej ojczyźnie", gdzie wszystko trzeba było zaczynać od początku, zaczęła się rodzić polskość konsolidująca lokalną społeczność. Ale pamięć o rodzimej ziemi pozostała. I zwłaszcza teraz zobowiązuje do działania. Prosimy o wsparcie inicjatywy Stowarzyszenia Wspólnota Polska - apelują przedstawiciele Wspólnoty Polskiej.
Przez weekend działacze Wspólnoty Polskiej starali się również poznać potrzeby nowych mieszkańców, uchodźców przybyłych z terenów objętych wojną. Jest ich - jak dotychczas - ponad 400, z czego połowa to osoby dorosłe, zaś połowa dzieci.
Nie tak dawno, bo w listopadzie ubiegłego roku obchodzona byłą 75 rocznica osadnictwa z Kresów na ziemi gryfińskiej. Uczestniczyliśmy w tych uroczystościach (http://wspolnotapolska.org.pl/wiadomosci.php?id=7710/), któż wówczas mógł pomyśleć, że zjawią się tu współcześni tułacze, ofiary wojny której nie chcieli i nie wywołali, a w Kałuszu na pomoc z Polski czekać będą dawni współmieszkańcy gryfińskich osadników. Dziwne to losy historii.
Należy zaznaczyć, że gryfińska społeczność, samorządowcy, strażacy OSP i działacze Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" pod kierownictwem Zdzisława Szczepkowskiego wykazują niezwykłą zaradność i przedsiębiorczość w gromadzeniu darów i niesieniu pomocy. Oprócz niezwykle udanych własnych zbiórek dystrybuują również pomoc płynącą z zewnątrz, dla przykładu od Polonii norweskiej. Ostatni taki transport również w sobotę trafił do Gryfina dzięki wsparciu miejscowej firmy transportowej.
W gminie systematycznie uzupełniane są zapasy. Ostatnie potrzeby to żywność dla uchodźców, chemia gospodarcza i... kapcie. Okazuje się, że mało kto mógł, lub pamiętał, aby zabrać ze sobą ciapy. W trakcie ewakuacji nie były istotne, teraz, w nowych domach bardzo by się przydały.
Miasto na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, siedziba rejonu kałuskiego. Miasto królewskie lokowane w 1534 roku położone było w XVI wieku w województwie ruskim[2]. Następnie znajdowało się w zaborze austriackim (Galicja) od 1772 do 1918 roku. Powróciło do Polski po upadku Austro-Węgier, na krótko znajdując się pod administracją ZUNR (listopad 1918 – marzec 1919), od 1939 roku pod okupacją radziecką, 1941 – niemiecką, 1945 – na powrót radziecką, od 1991 – pod administracją ukraińską. Znajduje tu się stacja kolejowa Kałusz, położona na linii Stryj – Iwano-Frankiwsk (odcinek dawnej Galicyjskiej Kolei Transwersalnej).
W roku 1469 król Kazimierz Jagiellończyk ufundował w leżącej w dobrach królewskich wsi Kałusz katolicki kościół parafialny. W 1549 roku na polecenie króla Zygmunta Augusta hetman wielki koronny Mikołaj Sieniawski lokował w tym miejscu miasto. Cztery lata później Zygmunt August za zasługi nadał Kałusz i przyległości hetmanowi Sieniawskiemu i jego potomkom w linii męskiej. Miasto w tym czasie było ośrodkiem wydobycia soli, nawiązuje do tego herb miasta przedstawiający poza literą K i półksiężycem 3 bałwany soli. W 1595 roku liczące około 55 domów miasto złupili Turcy[potrzebny przypis]. Tu też rozegrały się zwycięskie bitwy wojsk polskich: hetmana Jana Sobieskiego z Tatarami Selim Gereja w 1672 i Andrzeja Potockiego z Turkami w 1675 roku. Miasto rozwijało się do roku 1770, gdy wyludniła je zaraza. W 1782 roku miasto zajęli Austriacy.
W II Rzeczypospolitej stolica powiatu w województwie stanisławowskim. W 1914 roku pobudowano w Kałuszu nowoczesną kopalnię eksploatacji soli potasowych i kainitu, która jednak – ze względu na wybuch pierwszej wojny światowej – produkcję rozpoczęła dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W 1922 roku otwarto siostrzaną kopalnię w Stebniku koło Drohobycza.
II wojna światowa wstrząsnęła życiem mieszkańców Kałusza, wśród których przeważali górnicy, kupcy, rzemieślnicy. Sowieci zajęli miasto 21 września 1939 roku, a w 1940 wywieźli w głąb Rosji polskich mieszkańców miasta. Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej miasto przeszło pod okupację niemiecką. W październiku 1941 roku Niemcy dokonali morderstw tysięcy Żydów z Kałusza i okolic, a w kwietniu 1942 roku wywieźli z miejscowego getta pozostałych do obozu w Bełżcu lub przeniesiono (w sierpniu) do obozu w Stanisławowie. Zaciąg Ukraińców do niemieckiej dywizji SS Galizien organizował w Kałuszu Ukrainiec Izydor Pigulak. 3 listopada 1943 roku Niemcy rozstrzelali w Kałuszu 18 ukraińskich uczniów szkoły handlowej, a 6 maja 1944 roku 42 innych Ukraińców. Kałusz został wyzwolony przez 11 Karpacką Dywizję Piechoty AK w ramach Akcji Burza. W roku 1945 po wytyczeniu nowych granic, polskich mieszkańców Kałusza przymusowo przesiedlono do Polski.
Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, które od ponad 30 lat współpracuje ze środowiskami i organizacjami polonijnymi na całym świecie, organizuje pomoc w postaci wyżywienia, miejsc pobytu, transportu i opieki dla Polaków z terenów objętych konfliktem zbrojnym. Potrzebujemy wsparcia, by nasza pomoc mogła być kontynuowana. Zachęcamy do uczestnictwa w zbiórce pieniężnej, w wolontariacie na rzecz uchodźców. Tylko skoordynowane działania przyniosą oczekiwany rezultat - skuteczną pomoc dla naszych rodaków zza wschodniej granicy.
PORTAL POŚWIĘCONY POMOCY POLAKOM Z UKRAINY
