SWP




2018-05-27 BUDAPESZT: WRĘCZENIE MEDALI STOWARZYSZENIA „WSPÓLNOTA POLSKA” Węgry

W Budapeszcie, 26 maja 2018 roku, świętowano 60-lecie powstania najstarszej na Węgrzech organizacji polonijnej – Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema. Zarząd Krajowy Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w uznaniu szczególnych zasług dla promocji polskiej kultury oraz pracy na rzecz Polaków na Węgrzech przyznał Medale Stowarzyszenia dla osób zasłużonych.

W imieniu Prezesa Dariusza Piotra Bonisławskiego Dyrektor Biura Zarządu Tatiana Cepukoit odczytała list gratulacyjny oraz wspólnie z koordynatorem zespołu projektowego ds. Europy środkowej i wschodniej Andrzejem Grzeszczukiem wręczyli medale. W uroczystościach wzięli udział także Ambasador RP w Budapeszcie Jerzy Snopek, senator RP Robert Gaweł, burmistrz Dzielnicy Bemowo w Warszawie Michał Grodzki.

Złote Medale Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” otrzymali:

Pan Andrzej Wesołowski – Prezes Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema w latach 1984-1988 i 1994-1997, organizator pielgrzymek do Watykanu dla węgierskiej Polonii, przedstawiciel Polaków żyjących na Węgrzech w Obradach Okrągłego Stołu.

Pan Andrzej Straszewski – od 2000 r. Prezes Klubu Polonia, propagator polskiej tożsamości narodowej oraz kultury i języka polskiego, od 2014 r. Przewodniczący Samorządu Narodowości Polskiej w Székesfehérvár.

Srebrne Medale Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” otrzymały:

Pani Bożena Bogdańska-Szadai – dziennikarka, wielokrotny członek zarządu, wiceprezes, sekretarz Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema, członek Komisji Mediów przy Urzędzie Narodowościowym Węgier, członek Sekretariatu Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.

Pani Barbara Pal – długoletni członek Organu Przedstawicielskiego i Zarządu Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema, autorka wielu wystaw fotograficznych, na co dzień relacjonuje życie węgierskiej Polonii.

Ponadto w dowód szczególnego szacunku i uznania dla wieloletniej aktywności czcigodnej nestorki Stowarzyszenia im. Bema Srebrny Medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” otrzymała Pani Hajdu Palne – członek Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema niemal od początku jego istnienia, wieloletnia działaczka klubu seniora, przez ponad 15 lat prowadziła sekretariat stowarzyszenia.

Stowarzyszenie Kulturalne im. Józefa Bema powstało w maju 1958 r., kiedy to po latach zakazu działalności organizacji polonijnych nadarzyła się okazja do wystąpienia przedstawicieli węgierskiej Polonii o zgodę na podjęcie inicjatywy.

Stowarzyszenie miało od początku zagwarantowaną własną autonomię. Główne cele, jakie sobie postawiono to zrzeszanie polskich pracowników żyjących na Węgrzech, byłych uchodźców wojskowych i cywilnych z okresu II wojny światowej i obywateli polskich, przybywających tu najczęściej poprzez małżeństwa mieszane, pomoc swoim członkom w nauczaniu języka polskiego, kultywowanie kultury polskiej, pogłębianie przyjaźni narodu polskiego i węgierskiego, popularyzacja prasy polskiej, organizacja odczytów, wystaw, wieczorów klubowych, spotkań towarzyskich i innych uroczystości. Swoim zasięgiem miało obejmować terytorium całych Węgier.
Stowarzyszenie rozpoczynało swoją działalność od 24 przedstawicieli Polonii. Dziś należy do niego już ponad tysiąc członków, wśród których znajduje się wielu Węgrów sympatyzujących z Polską i Polakami.




Zdjęcia: Barbara Pal - Stowarzyszenie Kulturalne im. Józefa Bema


wizyta na węgrzej mniej oficjalnie

W Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej w Budapeszcie

Podczas wizyty w Budapeszcie delegacja Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" spotkała się z Panią Anną Lang - Dyrektor Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej w Budapeszcie, gdzie obecnie uczy się 170 uczniów.

Szkoła Polska na Węgrzech jest placówką, mającą status szkoły o charakterze uzupełniającym, która na podstawie ustawy o mniejszościach narodowych działa w oparciu o obowiązujące przepisy węgierskiego systemu edukacyjnego. Jest szkołą prowadzącą naukę zarówno języka polskiego jako ojczystego, jak i dziedziczonego oraz obcego.

Siedziba szkoły znajduje się w Budapeszcie, w X dzielnicy (Kőbánya), przy ulicy Állomás 10. Aktualnie w skład szkoły wchodzi 11 oddziałów nauczania, które znajdują się w różnych miejscowościach na terenie całych Węgier (Budapeszt, Dunaújváros, Csór, Gödöllő, Kaposvár, Pécs,Szentendre, Székesfehérvár, Tatabánya, Veszprém).

Kształcenie w szkole obejmuje dwa poziomy: szkołę podstawową (nauczanie w klasach 1-8) i szkołę średnią ( nauczanie w klasach 9-12). Edukacja dotyczy języka polskiego i wiedzy o Polsce. Szkoła realizuje uzupełniający program nauczania zgodny z węgierskimi wymogami oświatowymi.

Oceny z języka polskiego uzyskane przez uczniów są honorowane przez szkoły węgierskie i za zgodą rodziców wpisywane na świadectwa szkoły węgierskiej. Poza tym uczniowie uczęszczający do naszej szkoły mogą zostać zwolnieni z obowiązku uczenia się drugiego języka obcego na rzecz języka polskiego- tym samym język polski stał się jednym z przedmiotów uznawanych na świadectwie maturalnym.

HISTORIA SZKOŁY

Szkoła Polska na Węgrzech rozpoczęła swoją działalność we wrześniu 2004 roku, a utworzona została w wyniku przekształcenia dotychczasowego modelu nauczania jakimi były tzw.”szkółki niedzielne”. Działały one już od ponad 20 lat na całym obszarze Węgier. Początkowo szkółki niedzielne znajdowały się pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. J. Bema, następnie od 1997 roku pieczę nad nauczaniem jęz. polskiego przejął Ogólnokrajowy Samorząd Mniejszości Polskiej.

Organizacja ta stała się inicjatorem i założycielem Szkoły Polskiej na Węgrzech. Utworzony został model tzw.” szkoły w rozproszeniu”, z główną siedzibą w Budapeszcie. Uczniowie spoza stolicy uczęszczają na zajęcia w oddziałach szkoły znajdujących się w różnych miastach kraju(m.in. w Pécs, Kaposvár, Szentendre, Gödöllő). Model naszej szkoły wykorzystała mniejszość bułgarska i grecka.

W 2010 roku szkoła została uhonorowana prestiżową nagrodą” za działalność na rzecz mniejszości narodowej” przyznawaną przez premiera Węgier.


W POLSKIM INSTYTUCIE BADAWCZYM i MUZEUM W BUDAPESZCIE

Kolejnym punktem programu delegacji Wspólnoty Polskiej na Węgrzech jest Polski Instytut Badawczy i Muzeum w Budapeszcie. Gospodarzem tego miejsca jest Pan Dyrektor Piotr Piętka. W trakcie rozmowy przedstawił koncepcję przygotowania nowej stałej wystawy w placówce ukierunkowanej na przybliżenie najnowszej historii Polonii Węgierskiej.

Polski Instytut Badawczy i Muzeum w Budapeszcie (wcześniej Muzeum i Archiwum Węgierskiej Polonii) – instytucja Polonii węgierskiej, która gromadzi, bada i eksponuje materiały dotyczące historii, życia kulturalno - społecznego i organizacji polonijnych na Węgrzech. PIBM powstało w 1998 roku w Budapeszcie.

Organem założycielskim i nadzorczym placówki jest Ogólnokrajowy Samorząd Polski na Węgrzech, nadzór merytoryczny natomiast sprawowany jest przez węgierskie Ministerstwo Zasobów Ludzkich. Instytucja ma swoją główną siedzibę w X dzielnicy Budapesztu - Kőbányi (w dzielnicy niegdyś licznie zamieszkiwanej przez polskich emigrantów).

Instytucja oprócz stałej siedziby, posiada także filię. Pierwszym zamiejscowym oddziałem był „Dom pamięci Derenku” we wsi Andrástanya, który został założony w 2003 roku. W 2013 roku nastąpiło przeniesienie zbiorów do Domu Regionalnego w miejscowości Szögliget.

Od 2003 roku instytucja jest członkiem Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie.

Wśród zbiorów placówki znajdują się m.in. dokumenty polskich uchodźców z czasów II wojny światowej, fotografie węgierskiej Polonii od początków XX wieku, niezwykle cenna dokumentacja budowy pomnika generała Józefa Bema w Budapeszcie, oryginalny plakat wzywający Węgrów do udziału w uroczystościach przywitania zwłok J. Bema czy wypożyczony przez Muzeum w Tarnowie jeden z największych ocalałych fragmentów Panoramy siedmiogrodzkiej Jana Styki.

Dyrektorem Polskiego Instytutu Badawczego i Muzeum w Budapeszcie jest Piotr Piętka. Wcześniejszymi dyrektorami byli: Konrad Sutarski (założyciel instytucji), dr Tibor Rémias (autor monografii poświęconej derenczanom), József Virágh (obecny wicedyrektor placówki).




W Domu Polskim im. Jana Pawła 2 i Kościele Polskim NMP Wspomożycielki Wiernych

W Domu Polskim im. Jana Pawła 2 delegacja SWP zapoznała się z historia i obecna działalnością zarówno Domu jak i kościoła polskiego NMP Wspomożycielki Wiernych, który zachowuje status Polskiej Parafii Personalnej.

Dla Polaków żyjących na Węgrzech, taką ostoją polskości jest Kościół Polski w Budapeszcie, zbudowany w 1926 r. przez pierwszego kapelana polskiego na Węgrzech - ks. Wincentego Danka i poświęcony wówczas przez Nuncjusza Apostolskiego, a konsekrowany w 1930 r. przez Prymasa Polski ks. kard. Augusta Hlonda. Ksiądz Danek zbudował także obok kościoła, na tej samej parceli, w 1932 r. Dom Polski, nazywany wówczas Schroniskiem Polskim.

W 2001 roku Senat RP wyasygnował środki finansowe i za pośrednictwem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dom Polski został wyremontowany i rozbudowany. Był to dar Państwa Polskiego dla Stowarzyszenia św. Wojciecha, a tym samym dla całej Polonii Węgierskiej. „Wspólnota Polska” podpisała wtedy porozumienie ze Stowarzyszeniem św. Wojciecha, w którym Stowarzyszenie św. Wojciecha zobowiązało się m.in. do zorganizowania w Domu biblioteki i czytelni z polskim księgozbiorem, prowadzenia działalności kulturalnej, a także zachowania istniejącej tam od czasów przedwojennych plebani, z mieszkaniami dla księdza oraz Sióstr Misjonarek.

Więcej o historii Domu Polskiego: https://www.dombudapeszt.com/historia

Siostry Misjonarki wypełniając misję swojego Zgromadzenia, starają się pogłębiać życie religijne Polonii węgierskiej, troszczą się, poprzez katechizację, o dzieci oraz o starszych i chorych Polaków, dbają o polski kościół oraz o zachowanie polskich tradycji i zwyczajów, a także budowanie wspólnoty parafialnej. Misja Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla zrodziła się z duchowych i kulturalnych potrzeb polskich emigrantów, które dostrzegał ksiądz Ignacy Posadzy, Założyciel Zgromadzenia, obecnie Sługa Boży.




Śladami błogosławionego księdzaJerzego

W przerwach miedzy oficjalnymi punktami programu uroczystości 60-lecia Stowarzyszenia Kulturalnego im. J. Bema delegacja SWP, przedstawiciele Senatu RP, Europejskiej unii Wspólnot Polonijnych oraz Urzędu Miasta Dzielnicy Bemowo mieli okazje zwiedzić miejsce upamiętnienia błogosławionego księdza J. Popiełuszki, górę Gellerta oraz jej najbliższe okolice.










Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów