| PARTNER ZADANIA | Administracja Samorządu Rejonu Wileńskiego, Litwa |
| KWOTA DOTACJI | 400 000,00 PLN |
| BENEFICJENCI PROJEKTU | Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie |
| MIEJSCE REALIZACJI ZADANIA | Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie |
Stan obecny gimnazjum to 525 uczniów, 65 pedagogów i 32 pracowników obsługi. Najliczniejszy jest pion polski – 463 uczniów. Zatrudnieni są polscy lub polskiego pochodzenia pracownicy: 18 metodyków, 34 nauczycieli, 1 ekspert. Docelowo w różnego rodzaju przedsięwzięciach będą brali udział uczniowie, pracownicy szkoły oraz ich rodziny.
Realizacja projektu polepszy jakość i zwiększy możliwość działania Gimnazjum poprzez zwiększenie grupy docelowej biorącej udział w zajęciach lekcyjnych. Dodatkowo w szkole odbywają się zajęcia pozalekcyjne z muzyki, teatru a nowa powierzchnia pozwoli na urozmaicenie, uatrakcyjnienie zajęć oraz zwiększenie liczby młodzieży biorącej udział w zajęciach. Gimnazjum także poszerzy swoją ofertę dzięki lepszym warunkom pracy co da więcej możliwości.
Młodzież gimnazjalna bierze udział w konkursach na realizację projektów edukacyjnych. Realizując projekty uczniowie mają możliwość pogłębiać wiedzę z historii Polski, kształcić język, dbać o polskie tradycje i obyczaje. Celem realizacji projektu jest podniesienie jakości zajęć, wsparcie w działalności o charakterze polonijnym w zakresie poznawania i kultywowania polskiej tradycji, kultury i edukacji, a także organizacji, integracji i aktywizacji środowiska polonijnego.
W ramach realizacji projektu wszystkie trzy obecne budynki gimnazjum zostaną połączone galeriami . W nowej dobudówce powstaną sale do zajęć Sztuk Pięknych oraz duża sala (aula) wykorzystywana będzie do różnego rodzaju spotkań, występów i działań mających na celu promocję kultury polskiej, budowanie i wzmacnianie wiedzy o historii polski, świadomości narodowościowej i kultywowanie tradycji polskich.
Rozbudowa Gimnazjum przyczyni się do poprawy sytuacji lokalnej polonii, wpłynie na jej aktywizację, integrację, na wzmocnienie i poszerzenie działań polonijnych. Duże sale stworzą nowa przestrzeń do realizacji powyższych przedsięwzięć.
W roku 2024 planowane jest ocieplenie i dekoracja ścian elewacji budynku.
Realizacja projektu polepszy jakość i zwiększy możliwość działania Gimnazjum poprzez zwiększenie grupy docelowej biorącej udział w zajęciach lekcyjnych. Dodatkowo w szkole odbywają się zajęcia pozalekcyjne z muzyki, teatru a nowa powierzchnia pozwoli na urozmaicenie, uatrakcyjnienie zajęć oraz zwiększenie liczby młodzieży biorącej udział w zajęciach. Gimnazjum także poszerzy swoją ofertę dzięki lepszym warunkom pracy co da więcej możliwości. Młodzież gimnazjalna bierze udział w konkursach na realizację projektów edukacyjnych. Realizując projekty uczniowie mają możliwość pogłębiać wiedzę z historii Polski, kształcić język, dbać o polskie tradycje i obyczaje. Celem realizacji projektu jest podniesienie jakości zajęć, wsparcie w działalności o charakterze polonijnym w zakresie poznawania i kultywowania polskiej tradycji, kultury i edukacji, a także organizacji, integracji i aktywizacji środowiska polonijnego.
Pierwsze pisane świadectwo o stanie szkolnictwa w Niemenczynie pochodzi z księgi kościelnej i datuje się 27 kwietnia 1733 r. Ono głosi: „Szkółki parafialnej nie ma z powodu braku chłopców w okolicy (dziewczynki pod uwagę nie były brane).”
Edukacja w Niemenczynie rozpocznie się w roku 1777. Tę wzmiankę o szkole znajdujemy w aktach Komisji Edukacji Narodowej, w raporcie dziekanów o szkołach parafialnych w diecezji wileńskiej. Stwierdza się, że uczyło się wtedy 5 dzieci szlachty i 5 dzieci włościan (Archiwum Główne w Warszawie dział A, tom 44 str. 312 - 314). Szkoła przerwała swą działalność z powodu braku funduszy.
Szkoła w Niemenczynie jako początkowa rosyjskojęzyczna została założona w roku 1865. Był to okres rozwoju kapitalizmu i nawet rząd carski rozumiał, że potrzebuje pewnej ilości wykształconych ludzi. Przez dłuższy czas nauczało się tu około 30 uczniów. Szkoła swego gmachu nie miała i mieściła się w niewielkim pokoiku na piętrze stacji pocztowej. Dopiero w 1887 roku był wybudowany pierwszy gmach szkolny sfinansowany ze składek miejscowej ludności. W kronice szkolnej odszukaliśmy wspomnienia byłych uczniów. O tym okresie przypomina rdzenny mieszkaniec Niemenczyna Adolf Jasewicz: „Urodziłem się w 1885 roku. Do szkoły zacząłem uczęszczać w wieku 10 lat i trwało to tylko jeden rok. Wszystkiego były tylko dwa komplety i jeden nauczyciel. Nauczanie odbywało się w języku rosyjskim. Rozmawiać po polsku zabraniano nawet na przerwach. Za złamanie zakazu uczniów bito linijką po rękach i stawiano do kąta. Rodzice, żeby jakoś zapoznać dziecko z polską gramatyką, wynajmowali wędrownego nauczyciela, który prowadził zajęcia tajne. Po roku umiera ojciec, musiałem szkołę opuścić.” W roku 1908 uczyło się 70 osób (44 chłopców i 26 dziewczynek). Pracowały 4 komplety. Działała biblioteka licząca 214 tomów. Były to zniszczone podręczniki, stare czasopisma i kilkanaście dzieł Puszkina, Lermontowa, Kryłowa.
Do I wojny światowej nauka odbywała się w języku rosyjskim. Ludność polskojęzyczna była pozbawiona prawa kształcenia swych dzieci w języku ojczystym. Szkoła mieściła się w gmachu dzisiejszego starostwa niemenczyńskiego.
Ten okres przypomina pan Ludkowski: „W szkole były trzy komplety po 20 uczniów. Ciągle odczuwał się chłód, brakło drew na opał. Głównym przedmiotem była religia. Jeżeli ktoś chciał pobierać naukę dalej, powinien był jechać do Wilna i wynajmować mieszkanie. Płaciło się komorne i za naukę, to były niemałe pieniądze. Mój ojciec takich pieniędzy nie miał, musiałem pracować jako pastuch.
W latach 1915 - 1918 (okres I wojny światowej) szkoła była zamknięta.
W 1919 roku zaczęto nauczać dzieci w języku polskim. Szkoła się rozrastała. Zabrakło pomieszczeń, więc oprócz gmachu podstawowego, zajęcia odbywały się w drewnianych domach przy ulicy Święciańskiej, Kościuszki (dziś te domy nie istnieją), a nawet przy ulicy Pilakolnie na jednym z pięter młynu (ruiny młynu zachowały się do dziś). Mimo trudności okresu międzywojennego, w szkole prowadzono również zajęcia pozalekcyjne. Urządzano majówki, święta, wycieczki.
Rząd polski w ramach przeprowadzonej akcji buduje 100 szkół na kresach wschodnich. Tak w roku 1936 pojawił się w Niemenczynie drewniany gmach szkolny. Dyrektorem był Michał Regner. Budynek składał się z 8 pomieszczeń. Szkołę nazwano progimnazjum im. Józefa Piłsudskiego. W latach 1941 - 1944 szkoła nie była czynna. Okupanci niemieccy urządzili w niej koszary wojskowe.
Po wojnie, w latach 1944-1947, szkoła znów rozpoczęła pracę jako polskojęzyczna siedmiolatka, którą kierował dyrektor Jurgielaitis. W roku 1947 szkołę opuściła pierwsza nieliczna ośmioosobowa promocja.
W latach 1947-1951 szkoła działała jako rosyjskojęzyczna. Znów się rozpoczęła rusyfikacja. Mieszkańcy Niemenczyna i okolic nie pogodzili się z takim stanem rzeczy. Utworzyli komitet, który uparcie żądał od władz sowieckich zezwolenia na otwarcie klas z polskim językiem nauczania. Przedstawiciel tego komitetu Jan Jarmołowicz w tym celu jeździł z petycją do Moskwy.
W roku 1951-1955 nauczanie rozpoczęto znów w dwóch językach: polskim i rosyjskim. Dyrektorem jest A. Krawcow. W roku 1954 miała miejsce pierwsza promocja szkoły średniej. Szkołę ukończyło 11 uczniów. W roku 1957 pojawiła się klasa z litewskim językiem nauczania. Rosnąca ilość uczniów zmusiła do wprowadzenia nauczania dwuzmianowego.
Okres lat 50 – tych charakteryzuje się wzmożoną sowietyzacją i wprowadzaniem nowego stylu życia i świąt. Na porządku dziennym była walka z religią, udział w demonstracjach majowych i listopadowych, działalność organizacji partyjnej, komsomolskiej, pionierskiej. Wyjazdy na obozy do kołchozów i socjalistyczne współzawodnictwo pracy.
Szkołę dwukrotnie dobudowywano w roku 1958 i 1964, a w roku 1973 oddano do użytku nowy trzypiętrowy gmach szkolny, salę sportową, bursę, stołówkę. Jednak po kilku latach szkoła znowu zaczęła pracować na zmiany.
W 1990 roku zaczęto wprowadzać nowy, państwowy system oświaty. Pion z litewskim językiem nauczania staje się samodzielną placówką. Szkoła jest dwujęzyczna: polskorosyjska. W roku 2001 zostały wykonane renowacje w trzech korpusach: wymieniono strzechy, okna, zewnętrzne drzwi, sanitariaty. W następnych latach przeznaczono środki na sprzęt komputerowy, modernizację pracowni, kupno inwentarza sportowego, komputerowych programów nauczania itp. Finansowej pomocy udzieliły Fundacja ,,Semper Polonia”, Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, częściowo rodzice.
W roku 2005 obchodzono jubileusz 140-lecia. W tymże roku szkoła została pierwszym gimnazjum w rejonie wileńskim, a patronem gimnazjum został Konstanty Parczewski.
W latach 2008-2012 do gimnazjum należał oddział kształcenia podstawowego w Tarakańcach, a w latach 2010-2013 - takiż oddział w Orzełówce.
W latach 2010-2012 wykonano renowację pomieszczeń i budynków gimnazjum. Wartość prac wyniosła około 3 mln litów: 1,63 mln lt - środki unijne, 1,35 mln lt - środki z budżetu Samorządu Rejonu Wileńskiego i funduszu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Szczególnie jesteśmy wdzięczni władzom samorządowym za stałą opiekę i wsparcie. Prace renowacyjne nie są ukończone. Czeka nas jeszcze wiele przyjemnych zmian.
